Tο λεγόμενο Κέντρο Φιλοξενίας Πουρνάρα στην Κοκκινοτριμιθιά έχει μετατραπεί από Κέντρο αρχικής καταγραφής και ιατρικών εξετάσεων αιτητών ασύλου με μέγιστη περίοδο παραμονής τις 72 ώρες, σε Κέντρο Κράτησης, όπου σήμερα κρατούνται για μακρόχρονη περίοδο πέραν των 600 αιτητών ασύλου, οι οποίοι στερούνται της ελευθερίας τους, υπό απάνθρωπες και εξευτελιστικές συνθήκες διαβίωσης.
Με πρόσχημα τον κορωνοϊό, ο Υπουργός Εσωτερικών προχώρησε στην υποχρεωτική μετακίνηση μεγάλου αριθμού αιτητών ασύλου, από κέντρα και υποστατικά όπου διέμεναν σε διάφορες επαρχίες υπό συνθήκες υποφερτές, στο Κέντρο Κράτησης Πουρνάρα για να τεθούν κι αυτοί υπό κράτηση και σε «καραντίνα», τη στιγμή που κανένα κρούσμα δεν υπήρξε στους χώρους όπου διέμεναν, χωρίς καμία ενημέρωση για τους λόγους και το δικαίωμά τους για προσβολή των αποφάσεων ενώπιον Δικαστηρίου. Η θέση σε καραντίνα των αιτητών ασύλου που μεταφέρθηκαν εκεί παραβιάζει τα διατάγματα του Υπουργού Υγείας σε σχέση με τον κορωνοϊό αφού δεν εμπίπτουν σε καμία από τις κατηγορίες για τις οποίες επιβάλλεται η καραντίνα.
Η ΚΙΣΑ επισημαίνει ότι, κατά παράβαση της αρχής της απαγόρευσης των διακρίσεων και με εντελώς ρατσιστικά κριτήρια, η μεγάλη πλειοψηφία των αιτητών ασύλου που μετακινήθηκαν ή/και βρίσκονται ήδη στο Κέντρο Κράτησης Πουρνάρα είναι άτομα αφρικανικής καταγωγής.
Επίσης, η κυβέρνηση, με το πρόσχημα του κορωνοϊού και κατά παράβαση του ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου, έχει αναστείλει την πρόσβαση των προσφύγων σε διαδικασίες ασύλου:
- Η Κυπριακή ακτοφυλακή απομάκρυνε κατά παράβαση του περί Προσφύγων Νόμου και του ευρωπαϊκού δικαίου πλοιάριο με πρόσφυγες από τα χωρικά ύδατα της Κύπρου, με αποτέλεσμα αυτοί να διασωθούν από τις τ/κ αρχές, όπου και φιλοξενούνται μέχρι σήμερα.
- Τα κλιμάκια της Υπηρεσίας Αλλοδαπών και Μετανάστευσης αρνούνται να παραλάβουν νέες αιτήσεις ασύλου, με αποτέλεσμα ένας αριθμός προσφύγων να παραμένει χωρίς καθεστώς παραμονής και πρόσβαση σε δικαιώματα και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Η κυβέρνηση έχει περιορίσει την ελεύθερη διακίνηση των διαμενόντων αιτητών ασύλου και την πρόσβαση των ΜΚΟ και εθελοντικών οργανώσεων στο Κέντρο Φιλοξενίας στην Κοφίνου σε τέτοιο βαθμό που και αυτό έχει στην ουσία μετατραπεί επίσης σε «κλειστό κέντρο». Πρόσθετα με τον περιορισμό της πρόσβασης στην Κοφίνου η κυβέρνηση έχει απαγορεύσει την πρόσβαση της ΚΙΣΑ και των άλλων ΜΚΟ στη Πουρνάρα κατά παράβαση και πάλι του Νόμου και του δικαιώματος των αιτητών ασύλου να έχουν πρόσβαση σε ΜΚΟ ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η εκτίμηση ότι η κυβέρνηση εκμεταλλεύεται την πανδημία για να περιορίσει τα δικαιώματα των προσφύγων καταδεικνύεται και από το γεγονός ότι τα μέτρα αυτά είχαν εξαγγελθεί πριν από την πανδημία, στα πλαίσια του τοξικού κλίματος που η κυβέρνηση διαμόρφωσε με πρόσχημα την αύξηση του αριθμού των αιτητών ασύλου, η οποία θα έπρεπε να ήταν αναμενόμενη λόγω της κατάστασης στη Συρία και της Τουρκικής πολιτικής για τους πρόσφυγες, και την υιοθέτηση μιας ξενοφοβικής και ρατσιστικής ρητορικής, η οποία συνδέει τα θέματα προσφύγων με τρομοκρατία, εγκληματικότητα, πολιτιστική και δημογραφική απειλή για την κυπριακή κοινωνία.
Η ΚΙΣΑ, θεωρεί τις πιο πάνω πολιτικές και ενέργειες του Υπουργού Εσωτερικών και της Κυβέρνησης ως παράνομες και κατά παράβαση του περί Προσφύγων Νόμου και του ευρωπαϊκού δικαίου αλλά και ως άκρως επικίνδυνες για τη δημόσια υγεία και την υγεία των αιτητών ασύλου για τους πιο κάτω λόγους:
- Η κράτηση αιτητών ασύλου αποτελεί εξαιρετικό μέτρο το οποίο μπορεί να διατάζεται σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις που δεν συντρέχουν στη συγκεκριμένη περίπτωση. Το Κέντρο Πουρνάρα έχει μετατραπεί εκ των πραγμάτων σε Κέντρο παράνομης κράτησης για εκατοντάδες αιτητές ασύλου.
- Ο καθορισμός της διαμονής προσφύγων σε συγκεκριμένο χώρο φιλοξενίας ή/και κράτησης και πάλι είναι εξαιρετικό μέτρο το οποίο μπορεί να διαταχθεί κατ΄εξαίρεση του δικαιώματος των αιτητών ασύλου σε ελεύθερη κυκλοφορία και διαμονή και είναι παράνομος και αυθαίρετος αφού δεν ακολουθήθηκαν οι προβλεπόμενες στο νόμο διαδικασίες∙
- Η κράτηση 600 και πλέον ανθρώπων στο Κέντρο Κράτησης Πουρνάρα υπό συνθήκες απάνθρωπες και εξευτελιστικές που δεν διασφαλίζουν τις κατ΄ελάχιστο αναγκαίες συνθήκες υγιεινής και την εφαρμογή των διαταγμάτων του Υπουργού Υγείας για τον κορωνοϊό, θέτει σε κίνδυνο πρωταρχικά τους ίδιους τους αιτητές ασύλου αλλά και τη δημόσια υγεία.
Η ΚΙΣΑ καλεί για ακόμα μια φορά το κράτος να προχωρήσει άμεσα σε αλλαγή των πολιτικών του να τερματίσει την παράνομη κράτηση αιτητών ασύλου και να διασφαλίσει πρόσβαση στο δικαίωμα στην υγεία και σε προστασία από τον κορωνοϊό σε όλους, ανεξαρτήτως εθνοτικής καταγωγής ή καθεστώς παραμονής.
Στο πλαίσιο του ρόλου και του έργου της για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των αιτούντων ασύλου και κατά της ρατσιστικής αντιμετώπισης τους, η ΚΙΣΑ θα κινηθεί νομικά και θα προχωρήσει επίσης σε καταγγελία προς τους αρμόδιους Ευρωπαϊκούς και παγκόσμιους οργανισμούς.
