Στις 12.03.2020 το Υπουργικό Συμβούλιο υιοθέτησε, χωρίς να προηγηθεί οποιαδήποτε διαβούλευση, το πολυδιαφημισμένο σχέδιο δράσης για την «ολιστική αντιμετώπιση των αυξανόμενων μεταναστευτικών ροών». Η ΚΙΣΑ έκφρασε από την αρχή την πεποίθηση ότι οι πολιτικές της «εξέτασης των προδήλως αβάσιμων αιτήσεων εντός ενός μηνός», του καθορισμού «ασφαλών χωρών καταγωγής», της «σύντμησης των χρόνων εξέτασης αιτήσεων ασύλου» και της επιτάχυνσης διαδικασιών με τη μείωση των κατοχυρωμένων προθεσμιών προσφυγής στη δικαστική προστασία, η δημιουργία κλειστών χώρων κράτησης των αιτητών διεθνούς προστασίας και η επιτάχυνση της υποχρεωτικής επιστροφής τους με την ουσιαστική εμπλοκή της FRONTEX, όχι μόνο παραβιάζουν το προσφυγικό δίκαιο αλλά είναι και ανεδαφικές αφού δεν υπάρχουν οι απαιτούμενες δομές, ούτε το απαιτούμενο ανθρώπινο δυναμικό αλλά ούτε και το ανάλογο νομικό πλαίσιο.
Σήμερα, ιδίως υπό τις παρούσες περιστάσεις της πανδημίας του COVID-19, το σχέδιο δράσης δεν είναι πλέον ανεδαφικό και παράνομο αλλά συνιστά ουσιαστική απειλή για τη δημόσια υγεία ολόκληρου του πληθυσμού.
Την ώρα που η φυσική απομόνωση ( physical distancing) και ο αυτοπεριορισμός είναι ο κανόνας για όλους σχεδόν τους ανθρώπους, κρίθηκε και προωθείται καθημερινά η συμφόρηση και ο συνωστισμός μεταναστριών/τών και αιτούντων διεθνούς προστασίας σε κέντρα κράτησης ή/και υποδοχής , με αποτέλεσμα να καθίστανται πλέον εστίες ταχείας και βέβαιης διάδοσης του κορωνοϊού.
Την ώρα ακριβώς που χρειάζεται το κράτος δικαίου να σταθεί ακλόνητο και ο αριθμός κρατουμένων/εγκλεισμένων να περιοριστεί στον απολύτως αναγκαίο ή ακόμα και να μηδενιστεί, αποφασίστηκε η επαναλειτουργία όλων των πτερύγων του κέντρου κράτησης στη Μενόγεια, ενώ πρόσφατοι κρατούμενοι δεν μεταφέρονται στα κρατητήρια Μεννόγειας αλλά σε διάφορα αστυνομικά κρατητήρια υπό συνθήκες που ήδη έχουν κριθεί από το ΕΔΑΔ ως απάνθρωπες και ταπεινωτικές στην Haghilo v Cyprus. Αποφασίστηκε η «φιλοξενία» 600 και πλέον ατόμων στην Πουρνάρα, υπό συνθήκες που παραβιάζουν τα ίδια τα διατάγματα του κράτους για την προστασία από τον κορωνοϊό. Παράλληλα, το Κέντρο Υποδοχής Αιτητών Ασύλου στην Κοφίνου, έχει μετατραπεί σε «κλειστό κέντρο», χωρίς να υφίσταται ούτε και ένα κρούσμα COVID-19.
Εκ των πραγμάτων, η συγκέντρωση τέτοιων αριθμών σε χώρους κράτησης ή/και υποδοχής, προσώπων που κανένα αδίκημα δεν διέπραξαν ούτε και απειλούν με οποιοδήποτε τρόπο τη δημόσια τάξη, καμία εγγύηση δεν μπορεί να παράσχει ως προς την προστασία της δημόσιας υγείας αφού είναι εντελώς αδύνατη η τήρηση των όσων καθορίζονται στα Υπουργικά Διατάγματα για σκοπούς προστασίας της δημόσιας υγείας.
Την ώρα που σε πολλές χώρες της Ευρώπης η διοικητική κράτηση περιορίζεται, λόγω του ανέφικτου της εκτέλεσης διαταγμάτων απέλασης και της κατ’ επέκταση έκλειψης του νομικού της ερείσματος, η Κύπρος επιλέγει όλο και περισσότερο τη «λύση» της κράτησης και απέλασης, αγνοώντας τις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες συνέπειες της αδιέξοδης κράτησης.
Για τις συνθήκες διαβίωσης κρατουμένων και «φιλοξενουμένων» (βλέπε CPT standards και CPT statement of principles of COVID-19 του Συμβουλίου της Ευρώπης) ούτε λόγος.
Την ώρα που επιβάλλεται να τεθούν σε προτεραιότητα, οι ευάλωτες ομάδες εντός της κατεξοχήν ευάλωτης ομάδας των κρατουμένων και προσφύγων, αυτές παραμένουν αόρατες. Έγκυοι, παιδιά, άτομα με προβλήματα υγείας και άτομα με αναπηρίες φέρουν μόνο μία ιδιότητα. Την ιδιότητα του «ξένου», του «άλλου» που πρέπει να απομακρυνθεί από τους «δικούς» και αυτομάτως να συνωστιστεί και να περιοριστεί μαζί με εκατοντάδες άλλους ανθρώπους, δηλαδή να εκτεθεί σε εγγυημένα επικίνδυνες συνθήκες.
Προτού είναι αργά και η διάδοση του ιού καταστεί ανεξέλεγκτη, η ΚΙΣΑ θεωρεί επιβεβλημένη την πλήρη αναθεώρηση των μέτρων λαμβάνοντας υπόψη την απειλή της πανδημίας του κορωνοϊού αλλά και το κράτος δικαίου που η Κύπρος θέλει να είναι και καλεί το κράτος στη χωρίς καθυστέρηση επανεξέταση-
- Την αναστολή του μέτρου της διοικητικής κράτησης για σκοπούς απέλασης σύμφωνα και με το κάλεσμα του Επίτροπου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης.
- Του άμεσου κλεισίματος των συνωστισμένων κέντρων υποδοχής, ιδίως το «Κέντρο Προσωρινής Φιλοξενίας «Πουρνάρα» και την αποσυμφόρηση του Κέντρου Υποδοχής στην Κοφίνου με τη μεταφορά των ατόμων που φιλοξενούνται σε δομές ικανές να φιλοξενούν μικρές ομάδες προσώπων υπό όρους αποτελεσματικής και ισότιμης προστασίας από τον κορωνοϊό.
- Ενίσχυση των μέτρων που λήφθηκαν για τον κορωνοϊο, έτσι ώστε αυτά να είναι προσαρμοσμένα και στις ανάγκες και πραγματικότητες των μεταναστών και προσφύγων, περιλαμβανομένης της κατάλληλης ενημέρωσης, σε κατανοητή σε αυτούς γλώσσα, και διασφάλισης της πρόσβασης μεταναστριών/τών και προσφύγων σε υπηρεσίες υγείας και υγιεινής, που σήμερα δεν κατοχυρώνεται στους πλείστους από αυτούς/ες λόγω, μεταξύ άλλων, μη προσαρμογής της εγγραφής τους στο ΓΕΣΥ, περιλαμβανομένης της ξεχωριστής εξέτασης της κατάστασης της υγείας καθώς και τις συνέπειες που η υγειονομική κρίση έχει επιφέρει σε ευάλωτες ομάδες μεταναστών και προσφύγων με τη λήψη εξατομικευμένων μέτρων για αυτούς.
- Της αποσύνδεσης του μεταναστευτικού ελέγχου από την Αστυνομία από τους ελέγχους που γίνονται για σκοπούς συμμόρφωσης με τα μέτρα για τον κορωνοϊό και της πρόσβασης σε εξετάσεις και ιατρική περίθαλψη των θυμάτων του κορωνοϊού.
- Της συμπερίληψης των μεταναστριών/των και προσφύγων στα μέτρα στήριξης των ανέργων αλλά και ευάλωτων ομάδων, ανεξάρτητα από το καθεστώς παραμονής τους.
Διοικητικό Συμβούλιο
