Αντιπροσωπία της ΚΙΣΑ επισκέφθηκε χθες (14/01/16), το Κέντρο Κράτησης Άτυπων Μεταναστών της Μεννόγειας και συνομίλησε με αριθμό κρατουμένων. Δυστυχώς, τα ευρήματα της επίσκεψης μας καταδεικνύουν ότι ο Αναπληρωτής Διευθυντής του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης (ΤΑΠΜ) εξακολουθεί να ακολουθεί μια ακατανόητη πολιτική έκδοσης διαταγμάτων κράτησης και απέλασης εναντίον μεταναστών και προσφύγων, μεταξύ των οποίων μέλη οικογενειών ευρωπαίων πολιτών, αιτητές ασύλου και άτομα με καθεστώς διεθνούς προστασίας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα του «θεάτρου του παραλόγου» , αποτελεί η περίπτωση του G.S., Παλαιστίνιου από τη Γάζα. Ο G.S. έφθασε στην Κύπρο και αιτήθηκε διεθνούς προστασίας το 2000. Μετά από 11χρονη καθυστέρηση στην εξέταση της αίτησης του για άσυλο, οι αρμόδιες αρχές αποφάσισαν τελικά το 2011 να του παραχωρήσουν καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.
Το 2014, το υπό αναφορά άτομο καταδικάστηκε για τη διάπραξη ποινικού αδικήματος και έκτισε ποινή στις κεντρικές φυλακές. Παράλληλα, ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Ασύλου, επικαλούμενος την καταδίκη του, προχώρησε στην ανάκληση του καθεστώτος προστασίας του. Ενάντια στην ανάκληση του καθεστώτος του εκκρεμεί μέχρι σήμερα προσφυγή του στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων. Πρόσφατα, μετά από αίτημα του, του απονεμήθηκε από τον Γενικό Εισαγγελέα χάρη με τον όρο να αποδεχτεί τον άμεσο επαναπατρισμό του ιδίου, της ευρωπαίας συζύγου του και των παιδιών του, παραγνωρίζοντας το γεγονός ότι αυτό δεν ήταν ούτε επιτρεπτό ούτε εφικτό αφού τα ταξιδιωτικά έγγραφα του G.S. κρατούνταν από τις αρχές με οδηγίες του δικαστηρίου στα πλαίσια ποινικής υπόθεσης που εκκρεμούσε.
Ο G.S. αποφυλακίστηκε μετά από την απονομή χάρης όμως, αντί να επαναπατριστεί, μεταφέρθηκε με διατάγματα κράτησης απέλασης του Αν. Διευθυντή του ΤΑΠΜ στη Μεννόγεια χωρίς προοπτική άμεσου επαναπατρισμού του. Να σημειωθεί ότι η σύζυγός και τα παιδιά του είναι παγιδευμένα στη Γάζα όπου μετέβηκαν για να συναντηθούν με τον G.S., όπως είχαν δεσμευτεί με τις κυπριακές αρχές.
Ακόμα ένα παράδειγμα ατόμου που συνελήφθη και κρατείται στη Μεννόγεια, χωρίς όμως να υπάρχει προοπτική απομάκρυνσης του από την Κύπρο, είναι ο επίσης Παλαιστίνιος από τη Γάζα Α.W. Μετά την πάροδο 10 ολόκληρων χρόνων χωρίς να εξεταστεί η αίτηση του για άσυλο, ο A.W. ζήτησε από τις αρχές να τον βοηθήσουν να μεταβεί σε άλλη χώρα. Οι αρχές συμφώνησαν, με τον όρο να αποσύρει την αίτηση του για άσυλο. Ένα περίπου χρόνο μετά και ενώ η υπόθεση του A.W. είχε κλείσει, συνελήφθηκε για τη διάπραξη ποινικού αδικήματος και καταδικάστηκε σε τετράμηνη φυλάκιση.
Μετά την αποφυλάκιση του, παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει προοπτική απέλασης του στη Γάζα και παρά τα σοβαρά προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει, συνελήφθηκε ξανά και έκτοτε κρατείται στη Μεννόγεια. Ενεργώντας εκ μέρους του Α.W., η ΚΙΣΑ απέστειλε επιστολή προς τον κ. Μάκη Πολυδώρου, ως Αν. Διευθυντή του ΤΑΠΜ, με την οποία ζήτησε την άμεση απελευθέρωση του, και μια δεύτερη επιστολή στον ίδιο ως Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου, με την οποία ζήτησε το επανάνοιγμα του φακέλου του για άσυλο.
Στις 05/01/16, λάβαμε επιστολή από τον κ. Πολυδώρου, υπό την ιδιότητα του ως Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Ασύλου, με την οποία μας απαντούσε στο αίτημα που του υποβάλαμε ως Αν. Διευθυντής του ΤΑΠΜ, με την οποία στην ουσία μας ενημέρωσε ότι «πληροφορίες για οιονδήποτε αλλοδαπό παρέχονται μόνο σε εγγεγραμμένους δικηγόρους», αποκλείοντας στην ουσία τις ΜΚΟ από παροχή στήριξης σε κρατουμένους στη Μεννόγεια και υποχρεώνοντας τους να απευθύνονται αναγκαστικά σε δικηγορικά γραφεία προκειμένου να διεκδικήσουν τα δικαιώματα τους.
Επίσης, στη Μεννόγεια βρίσκεται ομάδα δεκαοκτώ κρατουμένων, κυρίως από Αφρικανικές χώρες, που εξαπατήθηκαν από διακινητές στις μη ελεγχόμενες από το κράτος περιοχές, οι οποίοι τους υποσχέθηκαν να τους μεταφέρουν με βάρκα στην Τουρκία από όπου είχαν πρόθεση να μεταβούν σε χώρα της ΕΕ για να αιτηθούν άσυλο. Οι διακινητές, αφού πρώτα εισέπραξαν ένα σημαντικό ποσό από το κάθε άτομο, τους μετάφεραν αρχικά σε κατοικία στις ελεγχόμενες από το κράτος περιοχές όπου τους κράτησαν για μια βδομάδα κλειδωμένους. Στη συνέχεια, τους μετέφεραν σε παραλία κοντά στη Λάρνακα, όπου τους υποσχέθηκαν ότι θα έφθανε πλοιάριο για να τους που θα τους μετέφερε στην Τουρκία. Μετά την πάροδο αρκετών ωρών αναμονής στην παραλία, πεπεισμένοι πλέον ότι εξαπατήθηκαν, αποφάσισαν να μεταβούν σε αστυνομικό σταθμό για να καταγγείλουν την υπόθεση και να ζητήσουν άσυλο στην Κύπρο. Αντί όμως οι αρχές να προβούν στις απαραίτητες διαδικασίες μεταχείρισης ατόμων που αιτούνται άσυλο, μελετώντας παράλληλα το ενδεχόμενο να τους αναγνωρίσουν ως θύματα εμπορίας ανθρώπων, εξέδωσαν εναντίον τους διατάγματα κράτησης και απέλασης παρά το γεγονός ότι αυτή την στιγμή είναι εν δυνάμει μάρτυρες και θύματα οργανωμένου εγκλήματος και αιτητές ασύλου που δεν μπορούν να απελαθούν αφού εκκρεμεί τόσον η εξέταση της εμπορίας όσο και της αίτησης τους για άσυλο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, στη βάση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για την πρόληψη και καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, τα υπό αναφορά άτομα θα αναγνωρίζονταν ως θύματα εμπορίας στις πλείστες χώρες της Ε.Ε, οι οποίες επέλεξαν να εφαρμόσουν εθελούσια την πρόνοια της Οδηγίας που προτρέπει τα κράτη μέλη να να μελετούν το ενδεχόμενο αναγνώρισης θυμάτων εμπορίας ανθρώπων, ανεξαρτήτως εάν αρχικά συναίνεσαν στη διαδικασία διακίνησης τους.
Τέλος, ακόμη μια περίπτωση που καταδεικνύει την παραδοξότητα της πολιτικής των κυπριακών αρχών, είναι αυτή του A.P., υπηκόου χώρας μη μέλους της ΕΕ και σύζυγος ευρωπαίας υπηκόου. Ο Α.P. κρατείται για το λόγο ότι ο γάμος του κρίθηκε ως «εικονικός» αλλά οι αρχές συνεχίζουν να τον μεταφέρουν τρις φορές την εβδομάδα στο νοσοκομείο για να επισκέπτεται τη σύζυγο του, η οποία νοσηλεύεται, ενώ ταυτόχρονα προσπαθούν να διευθετήσουν τη νόμιμη μετάβαση του μαζί με τη σύζυγο του στη χώρα καταγωγής της στη βάση του ότι είναι σύζυγος ευρωπαίας υπηκόου.
Υπό το φως των πιο πάνω και αντιλαμβανόμενοι ότι δεν υπάρχουν πια άλλα περιθώρια για συνέχιση του εκτυλισσόμενου θεάτρου του παραλόγου, ζητούμε:
- Την άμεση απελευθέρωση όλων των αιτητών ασύλου που παράτυπα κρατούνται στο Κέντρο Κράτησης Άτυπων Μεταναστών στη Μεννόγεια, όπως και όλων των κρατούμενων για τους οποίους δεν υπάρχει άμεση προοπτική υλοποίησης της απόφασης για απέλαση τους, συμπεριλαμβανομένων όλων των πιο πάνω αναφερόμενων ατόμων.
- Συνάντηση με τον Υπουργό Εσωτερικών για να συζητήσουμε το ζήτημα της πολιτικής έκδοσης διαταγμάτων κράτησης και απέλασης από το ΤΑΠΜ. Σημειώνεται ότι επί έξι μήνες, η ΚΙΣΑ ζητά τη διεξαγωγή συνάντησης των ΜΚΟ με τον Υπουργό για συζήτηση του υπό αναφορά θέματος χωρίς όμως καμία ανταπόκριση.
- Την σύσταση επιτροπής που θα αποτελείται από εκπροσώπους των αρμόδιων υπηρεσιών, ανεξάρτητων αρχών και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, η οποία να λειτουργεί ως συμβουλευτικό σώμα προς τον Αν. Διευθυντή του ΤΑΠΜ στην προβλεπόμενη από τη νομοθεσία ανά δίμηνο αξιολόγηση της παράτασης της κράτησης υπό απέλαση άτυπων μεταναστών.
