Στις 18 Δεκεμβρίου του 1990, η Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών υιοθέτησε τη «Διεθνή Συνθήκη για την Προστασία των Δικαιωμάτων όλων των Μεταναστών Εργατών και των μελών των Οικογενειών τους»[i]. Έντεκα χρόνια μετά, η 18η Δεκεμβρίου καθιερώθηκε επίσημα με πρωτοβουλία του ΟΗΕ, ως η Παγκόσμια Ημέρα Μεταναστών/ριων.
Παρά τις προσπάθειες του διεθνούς οργανισμού για διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης για τους μετανάστες/ριες, η πραγματικότητα είναι ότι σήμερα η πλειοψηφία των μεταναστριών/ών εξακολουθεί να υπόκειται σε εκμετάλλευση, διακρίσεις και βία. Ήδη, από τη διαδικασία μετάβασης στη χώρα προορισμού τους, οι μετανάστριες/ες έρχονται αντιμέτωποι με κυκλώματα εκμετάλλευσης ανθρώπων και υπόκεινται σε κάθε λογής απάνθρωπη συμπεριφορά. Δυστυχώς, όμως, η εκμετάλλευση, η άνιση μεταχείριση στο χώρο εργασίας, η ξενοφοβική βία, ο αποκλεισμός τους από βασικές υπηρεσίες και η καταπάτηση των ανθρωπίνων τους δικαιωμάτων συνθέτουν την ωμή πραγματικότητα που εν πολλοίς συναντούν στις χώρες προορισμού τους.
Εν μέσω της χειρότερης προσφυγικής κρίσης μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο διαχωρισμός προσφύγων και μεταναστών είναι ζήτημα ιδιαίτερης σημασίας, που πολλές φορές γίνεται με τρόπο έτσι ώστε να χρησιμοποιείται ως πρόσχημα για περαιτέρω περιορισμό των δικαιωμάτων των μεταναστών/ριών. Όντως, ο διαχωρισμός προσφύγων και μεταναστών προβάλλεται από πολλές κυβερνήσεις, ακροδεξιά και νέο-ναζιστικά μορφώματα αλλά και από μεγάλη μερίδα των ΜΜΕ, με άμεσο στόχο τη δημιουργία της φιγούρας του «κακού» μετανάστη που επιχειρεί να εισβάλει στις κοινωνίες μας και άρα χρειάζεται ανάλογη αντιμετώπιση και, κατ’ επέκταση, τη διατήρηση και περαιτέρω ενίσχυση της Ευρώπης-Φρούριο.
Η Κύπρος έχει αποτύχει παταγωδώς στη διασφάλιση των εργασιακών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μετανατριών/ών που ζουν στη χώρα. H επιμονή στη συντήρηση ενός άκρως άδικου και ξεπερασμένου μεταναστευτικού μοντέλου που υιοθετήθηκε στις αρχές τις δεκαετίας του 1990 και το οποίο αντιμετωπίζει τη μετανάστευση ως ένα παροδικό φαινόμενο και τους/ις μετανάστες/τριες μόνο ως φτηνό εργατικό δυναμικό που μπορεί η κυπριακή οικονομία και κοινωνία να χρησιμοποιούν ως σκλάβους και κατά το δοκούν, έχει δημιουργήσει τις συνθήκες υπερεκμετάλλευσης, των κατάφωρων παραβιάσεων των δικαιωμάτων τους, των θεσμικών και κοινωνικών διακρίσεων καθώς και τον αποκλεισμό που συνθέτουν τη ζωή των μεταναστριών/ών στην Κύπρο. Αυτό το μεταναστευτικό μοντέλο, προσομοιάζει περισσότερο με εκείνα που έχουν υιοθετηθεί από τις χώρες της Μέσης Ανατολής, και θεσμοθετεί την απόλυτη εξάρτηση των μεταναστών/ριών εργαζομένων από τους εργοδότες τους, πολλές φορές σε συνθήκες υπερεκμετάλλευσης και σε αρκετές περιπτώσεις σύγχρονης δουλείας, υποθάλποντας και προωθώντας, μεταξύ άλλων, την εμπορία ανθρώπων.
Πρόσθετα, τα τελευταία χρόνια, και ιδιαίτερα μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, οι μετανάστες/ριες αντί να αντιμετωπίζονται ως μια από τις πιο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού που η πολιτεία όφειλε να στηρίξει, έχουν μετατραπεί από μερίδα πολιτικών κομμάτων, ακροδεξιών βουλευτών και οργανώσεων σε αποδιοπομπαίους τράγους για όλα τα δεινά της κυπριακής οικονομίας και κοινωνίας. Η παρουσία του μεταναστευτικού πληθυσμού παρουσιάζεται εσκεμμένα ως παράγοντας που οδήγησε σε προβλήματα της οικονομίας, όπως η αύξηση της ανεργίας και η «χρεοκοπία» των κρατικών ταμείων, με συνέπεια τη συντήρηση και ενίσχυση του κλίματος στο οποίο ευδοκιμούν και προωθούνται ο ρατσισμός, η ξενοφοβία και οι διακρίσεις εναντίον τους.
Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Μέρας Μεταναστών/ριών, η ΚΙΣΑ ζητά από την Κυπριακή Δημοκρατία:
- Την αντικατάσταση του υφιστάμενου μοντέλου μετανάστευσης και την έναρξη διαβούλευσης για υιοθέτηση ενός μεταναστευτικού μοντέλου και πολιτικής στη βάση του πολυπολιτισμικού χαρακτήρα των σύγχρονων κοινωνιών καθώς και στις αρχές του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
- Την επεξεργασία πολιτικών για ουσιαστική ένταξη των μεταναστριών/στών και ισότιμη συμμετοχή τους στην Κυπριακή κοινωνία.
- Την επεξεργασία ενός ολοκληρωμένου σχεδίου αναχαίτισης και καταπολέμησης των διακρίσεων, του ρατσισμού, της ρατσιστικής βίας και της ρητορικής μίσους.
Επίσης, από την Ευρωπαϊκή Ένωση ζητούμε:
- Την αντικατάσταση των πολιτικών που συντηρούν και ενισχύουν την Ευρώπη Φρούριο με πολιτικές που θα συνάδουν με τις αρχές, στη βάση των οποίων οικοδομήθηκε η ίδια η Ευρωπαϊκής Ένωση, συμπεριλαμβανομένης της λήψης μέτρων για τη δημιουργία νόμιμων διόδων έλευσης των προσφύγων και μεταναστών στην Ευρώπη.
[i] Δείτε τη σύμβαση στο σύνδεσμο: http://goo.gl/f0ecvg
