Οι μη-κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ) Future Worlds Center και ΚΙΣΑ – Κίνηση για Ισότητα, Στήριξη, Αντιρατσισμό, σε συνεργασία με το ECRE (European Council on Refugees and Exiles – Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και τους Εξόριστους), διοργάνωσαν σήμερα ένα συνέδριο με θέμα «Η Κρίση στη Συρία και η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Κυπριακής Δημοκρατίας για τους Πρόσφυγες της Συρίας» (“The crisis in Syria and the politics of the European Union and the Republic of Cyprus regarding the Syrian refugees”). Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε στο Σπίτι της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στη Λευκωσία, σε συνεργασία με το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο, και διοργανώθηκε στο πλαίσιο της εκστρατείας “Help Syria’s Refugees: Europe Act Now” (www.helpsyriasrefugees.eu), η οποία υποστηρίζεται από πέραν των 100 ευρωπαϊκών και εθνικών ΜΚΟ. [1]
Το συντονισμό του συνεδρίου διεξήγαγε η κα Κορίνα Δρουσιώτου, Επικεφαλής του Τομέα Ανθρωπιστικών Υποθέσεων και Ανώτερη Νομική Λειτουργός του Future Worlds Center.
Το χαιρετισμό απηύθυνε η κα Αλεξάνδρα Ατταλίδου, Αναπληρώτρια Επικεφαλής του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο, η οποία δήλωσε ότι «το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υποστηρίζει έμπρακτα την προσπάθεια της ΕΕ στο να συνεχίσει να προσφέρει ανθρωπιστική βοήθεια και υποστήριξη σε πρόσφυγες, εξασφαλίζοντας τους ασφαλή είσοδο και πρόσβαση σε δίκαιες διαδικασίες αίτησης ασύλου στην ΕΕ». Η κα Ατταλίδου κατέληξε αναφέροντας ότι «οι προτροπές και οι αποφάσεις των Ευρωβουλευτών δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνείας. Δηλώνεται ρητά και ξεκάθαρα πως οφείλει να πράττει, πως οφείλει να συμπεριφέρεται ένα κράτος που θέλει να λέγεται Ευρωπαϊκό, που θέλει να λέγεται πολιτισμένο, απέναντι σε τέτοιες ανθρωπιστικές κρίσεις. Η Κυπριακή Δημοκρατία, έχοντας βιώσει από πρώτο χέρι το βάσανο του πολέμου και της προσφυγιάς, έπρεπε να ήτανε διπλά αλληλέγγυα σε αυτήν την κατάσταση. Όφειλε, όχι μόνο να μην αγνοεί τα ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όχι μόνο να μην παρακούει τις οδηγίες της ΕΕ στο θέμα προσφύγων και μεταναστών, όχι μόνο να μην χρησιμοποιεί τα ζητήματα προσφυγιάς και ασύλου για μικροπολιτικές σκοπιμότητες και λαϊκισμό, αλλά να ήταν πρωτοστάτης και να παραδίδει μαθήματα ανθρωπιάς και φιλοξενίας. Ελπίζω, μέσα και από τη σημερινή εκδήλωση, να εξαχθούν συμπεράσματα προς αυτήν την κατεύθυνση». [2]
Ο κ. Γεώργιος Μαρκοπουλιώτης, Επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο, παρουσίασε την πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κρίση στη Συρία και δήλωσε ότι «μία εξέγερση που ξεκίνησε πριν από 3 χρόνια στη Συρία μετεξελίχθηκε σε ένα μακράς κλίμακας εμφύλιο πόλεμο, ο οποίος έχει οδηγήσει στο θάνατο δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους και έχει ξεριζώσει εκατομμύρια ανθρώπους από τα σπίτια τους. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, τα στοιχεία αυτά καθιστούν την κατάσταση στη Συρία ‘τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική και γεωπολιτική κρίση σε ολόκληρο τον κόσμο’. Πρέπει να δράσουμε · και πρέπει να βοηθήσουμε όσους ανθρώπους έχουν ανάγκη τη βοήθεια μας. Και αυτό ακριβώς κάνουμε». [3]
Στη συνέχεια, ο κ. Damtew Dessalegne, Επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της UNHCR (United Nations High Commission for Refugees Representation – Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες) στην Κύπρο, παρουσίασε την πολιτική της UNHCR για τους πρόσφυγες της Συρίας σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο. Ο κ. Dessalegne δήλωσε ότι «το βασικό μήνυμα είναι ότι οι Σύριοι προσπαθούν να ξεφύγουν από μία από τις χειρότερες συγκρούσεις που γνώρισε η ανθρωπότητα τις τελευταίες δεκαετίες και αρκετοί από αυτούς έχουν υποστεί ανείπωτες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διώξεις στη χώρα καταγωγής τους. Η παροχή σε αυτούς τους πρόσφυγες μίας ασφαλούς διόδου προς την Ευρώπη, η προστασία τους όταν καταφθάνουν στα σύνορα της Ευρώπης και η παροχή βοήθειας προς τις οικογένειες τους που έχουν διασπαστεί από τον πόλεμο, έτσι ώστε να επανενωθούν, θα πρέπει να αποτελούν τις βασικές ανθρωπιστικές προτεραιότητες για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων. Αυτό είναι το δεύτερο καλύτερο πράγμα που έχουμε να κάνουμε. Η πρώτη προτεραιότητα δράσης είναι, προφανώς, ο τερματισμός αυτού του τρομερού και τραγικού πολέμου». [4]
Η κα Julia Zelvenska, Ανώτερη Νομική Λειτουργός του ECRE, παρουσίασε την πολιτική της ΕΕ για την κρίση των προσφύγων της Συρίας από την οπτική της κοινωνίας πολιτών της Ευρώπης. Η κα Zelvenska δήλωσε ότι «η μεταχείριση των αιτήσεων ασύλου των προσφύγων της Συρίας παρουσιάζει διαφορές στην Ευρώπη και έχει εξελιχθεί με το πέρασμα του χρόνου». Επίσης, πρόσθεσε ότι «μερικά ευρωπαϊκά κράτη παρέχουν το προσφυγικό καθεστώς σε αιτητές ασύλου από τη Συρία στην πλειοψηφία των περιπτώσεων (27% του συνόλου των θετικών αποφάσεων στην ΕΕ το 2013). Την ίδια στιγμή, άλλες χώρες παρέχουν στους πρόσφυγες της Συρίας καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (62%) και 1% των αποφάσεων καθεστώς προστασίας για ανθρωπιστικούς λόγους. Οι ρυθμοί αναγνώρισης των προσφύγων στην Κύπρο, την Ελλάδα και την Ισπανία για το 2013 μας προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία. Το ECRE θεωρεί ότι οι αιτήσεις ασύλου από Σύριους πρόσφυγες και απάτριδες, που είχαν λάβει καθεστώς προστασίας στη Συρία, θα πρέπει να εγκριθούν στη βάση της εκπλήρωσης των προϋποθέσεων που προβλέπει ο ορισμός του πρόσφυγα που περιλαμβάνεται στη Σύμβαση για το Καθεστώς των προσφύγων τους 1951. Όπου δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις, τότε θα πρέπει να παραχωρείται καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας». [5]
Ο κ. Ρηγίνος Πολυδέφκης, Διοικητικός Λειτουργός του ΤΑΠΜ – Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης του Υπουργείου Εσωτερικών, παρουσίασε την πολιτική της Κυπριακής Δημοκρατίας σχετικά με την κρίση των προσφύγων της Συρίας. Ο κ. Πολυδέφκης δήλωσε ότι «το Υπουργείο Εσωτερικών, στο πλαίσιο της εφαρμογής της μεταναστευτικής πολιτικής της Δημοκρατίας και αντιλαμβανόμενο τις διαστάσεις που έχει λάβει η Συριακή κρίση, ήδη από τον Ιούλιο του 2012, σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία, έχει καθιερώσει σαφείς πολιτικές σε σχέση με τον τρόπο χειρισμού των Σύρων υπηκόων που βρίσκονται στη Δημοκρατία. Οι πολιτικές που αναλύονται πιο πάνω εδράζονται σε δυο βασικούς άξονες: 1) τη μεταχείριση των Σύρων υπηκόων στη βάση ανθρωπιστικών κριτηρίων, λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες που επικρατούν στην χώρα καταγωγής τους, και 2) στην αποτροπή της κατάχρησης των μεταναστευτικών διαδικασιών της Δημοκρατίας». Ο κ. Πολυδέφκης κατέληξε αναφέροντας ότι «η Κυπριακή Δημοκρατία, όπως όλοι γνωρίζουμε, βρίσκεται σε μια δύσκολη περίοδο οικονομικής κρίσης, η οποία καθιστά εξαιρετικά δυσχερές το έργο των μεταναστευτικών αρχών για την ορθή και έγκαιρη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών. Η υποστελέχωση των αρμοδίων υπηρεσιών και η απουσία των αναγκαίων πόρων, στις πλείστες των περιπτώσεων, λειτουργούν αρνητικά στην προσπάθεια που γίνεται για απλοποίηση και επίσπευση των μεταναστευτικών διαδικασιών. Περιθώρια βελτίωσης βέβαια πάντα υπάρχουν και οι προσπάθειες προς το σκοπό αυτό είναι επίμονες και καθημερινές. Θεωρώ λοιπόν ότι και με τη δική σας συμπαράσταση και συνεργασία τα όποια προβλήματα έχουν παρουσιαστεί μπορούν να επιλυθούν για το καλό όλων μας». [6]
Τέλος, η κα Νικολέτα Χαραλαμπίδου, δικηγόρος με εξειδίκευση σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΚΙΣΑ και Αντιπρόεδρος του ENAR (European Network Against Racism – Ευρωπαϊκού Δικτύου Ενάντια στο Ρατσισμό), παρουσίασε την πολιτική της Κυπριακής Δημοκρατίας για την κρίση των προσφύγων της Συρίας από την οπτική της κοινωνίας πολιτών στην Κύπρο. Δήλωσε ότι οι πολιτικές της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως παρουσιάστηκαν από τον εκπρόσωπο του Υπουργείου Εσωτερικών, οδηγούν στην παραβίαση των δικαιωμάτων των προσφύγων της Συρίας, οι οποίοι είτε διέμεναν στην Κύπρο πριν το ξέσπασμα του πολέμου, υπό διάφορα νομικά καθεστώτα, είτε ήρθαν για πρώτη φορά στην Κύπρο σε μια προσπάθεια να ξεφύγουν από την κατάσταση που επικρατεί στη Συρία. Έτσι, η συντριπτική πλειοψηφία αυτών των ανθρώπων εξακολουθεί να έχει άτυπο καθεστώς διαμονής στη χώρα, χωρίς καμία πρόσβαση στα δικαιώματα τους ή να τελούν υπό κράτηση παράτυπα για λόγους απέλασης ή να μην τους παραχωρείται το προσφυγικό καθεστώς μέσω επίσπευσης των διαδικασιών, έτσι ώστε να μπορούν να έχουν πρόσβαση στα δικαιώματα τους και να ζήσουν με αξιοπρέπεια. Η κα Χαραλαμπίδου κατέληξε αναφέροντας ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θα πρέπει να εναρμονίσει τις πολιτικές της με το διεθνές και το κοινοτικό δίκαιο και να παρέχει στους πρόσφυγες της Συρίας πρόσβαση σε καθεστώς προστασίας, μέσω δίκαιων και επαρκών διαδικασιών παροχής ασύλου και μακροπρόθεσμων λύσεων στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. [7]
Το συνέδριο παρακολούθησαν αντιπρόσωποι της κοινωνίας πολιτών και των κοινοτήτων προσφύγων που διαμένουν στην Κύπρο, φοιτητές και ερευνητές, καθώς επίσης και δημοσιογράφοι και υποψήφιοι στις επερχόμενες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Σημειώσεις προς συντάκτες:
[1] ECRE – European Council on Refugees and Exiles. Monday, 28th of April 2014. “Open Letter to the European Parliament, the European Commission and the Justice and Home Affairs of the Council of the European Union” ECRE_Open_Letter_EU_28.04.2014
[2] Κα Αλεξάνδρα Ατταλίδου, Αναπληρώτρια Επικεφαλής του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο – «Χαιρετισμός: Συνέδριο με θέμα “The crisis in Syria and the politics of the European Union and the Republic of Cyprus regarding the Syrian refugees”» EPOC_Speech_Syrian_Refugees_In_Cyprus_30.04.2014
[3] Mr George Markopouliotis, Head of the European Commission Representation in Cyprus – “The crisis in Syria and the policy of the European Commission” ECRC_Speech_Syrian_Refugees_In_Cyprus_30.04.2014
[4] Mr Damtew Dessalegne, Head of the UNHCR – United Nations High Commission for Refugees Representation in Cyprus – “The crisis in Syria and the politics of the European Union and the Republic of Cyprus regarding the Syrian refugees: The response of the UNHCR to the Syrian Refugee Crisis” UNHCR_Speech_Syrian_Refugees_In_Cyprus_30.04.2014
[5] Ms Julia Zelvenska, Senior Legal Officer of ECRE – European Council on Refugees and Exiles – “The response of the European Union to the Syrian Refugee Crisis from the view of the civil society: ECRE’s view on the situation of Syrian Refugees in the EU” ECRE_Speech_Syrian_Refugees_In_Cyprus_30.04.2014
[6] Κ. Ρηγίνος Πολυδέφκης, Διοικητικός Λειτουργός του ΤΑΠΜ – Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης, Υπουργείο Εσωτερικών – «Παρουσίαση πολιτικής του Υπουργείου Εσωτερικών για τους Σύρους Υπηκόους, στο πλαίσιο του συνεδρίου με θέμα “The crisis in Syria and the politics of the European Union and the Republic of Cyprus regarding the Syrian refugees”» MoI_Speech_Syrian_Refugees_In_Cyprus_30.04.2014
