Μετά την απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας στις 30 Σεπτεμβρίου 2016 να εγκρίνει το αίτημα των Αιγυπτιακών Αρχών για έκδοσή του στην Αίγυπτο.
Με αίτηση Habeas Corpus στο Ανώτατο Δικαστήριο, με την οποία ζητά την απελευθέρωσή του, προχωρεί ο εκζητούμενος Αιγύπτιος αεροπειρατής Seif el-Din Moustafa Imam, μετά την απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας στις 30 Σεπτεμβρίου 2016 να εγκρίνει το αίτημα των Αιγυπτιακών Αρχών για έκδοσή του στην Αίγυπτο, σε σχέση με την αεροπειρατεία σε αεροσκάφος των Αιγυπτιακών Αερογραμμών στις 29 Μαρτίου 2016, που είχε καταλήξει στο αεροδρόμιο Λάρνακας. Το Habeas Corpus καταχωρεί η δικηγόρος Νικολέτα Χαραλαμπίδου, εκ μέρους της μη κυβερνητικής οργάνωσης υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων Κίνησης για Ισότητα, Στήριξη, Αντιρατσισμό (ΚΙΣΑ), που προσέφερε νομική βοήθεια και σε ό,τι αφορά την αίτηση του Moustafa Imam για πολιτικό άσυλο στην Κύπρο. Να αναφέρουμε ότι η ακρόαση της αίτησης Habeas Corpus στο Ανώτατο Δικαστήριο, θα γίνει στις 27 Νοεμβρίου 2016.
Στις αιγυπτιακές φυλακές
Όπως είναι γνωστό, ο 59χρονος Moustafa Imam διέπραξε άοπλος την αεροπειρατεία, ζωσμένος με ψεύτικα εκρηκτικά, με στόχο – όπως δήλωσε – να κάνει γνωστή στην Ευρώπη και σε όλο τον ελεύθερο κόσμο, τη συστηματική παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη χρήση βασανιστηρίων και τις δολοφονίες πολιτικών αντιπάλων ή διαφωνούντων με την κυβέρνηση του Προέδρου της Αιγύπτου Στρατάρχη Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι (Abdel-Fattah El-Sisi). Από την πρώτη στιγμή, το καθεστώς της Αιγύπτου, με το οποίο η κυπριακή Κυβέρνηση έχει αναπτύξει το τελευταίο διάστημα, σχέσεις στενής συνεργασίας ιδιαίτερα σε ζητήματα ενέργειας, ζήτησε την έκδοση του Moustafa Imam, που πέρασε στις αιγυπτιακές φυλακές ένα μεγάλο μέρος της ζωής του, για πολιτικούς λόγους, σχετιζόμενους με προηγούμενη δράση του. Ο Moustafa Imam, κατέθεσε σε μακροσκελή, γραπτή δήλωση προς το Δικαστήριο, ότι υπήρξε μέλος της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης και διαφωνών με αιγυπτιακές κυβερνήσεις, πλην αυτής του ανατραπέντα στις 3 Ιουλίου 2013 με στρατιωτικό πραξικόπημα, Μοχάμετ Μόρσι (Mohamed Morsi), ηγέτη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, παρόλο που ο ίδιος, όπως ανέφερε, δεν είναι μέλος ή οπαδός της Αδελφότητας, στην πατρίδα του.
Γιατί δεν έπεισε το Δικαστήριο
Η Δικαστής Δώνα Κωνσταντίνου απέρριψε το αίτημα της υπεράσπισης του Moustafa Imam να μην εκδοθεί στην Αίγυπτο, γιατί κινδυνεύει η σωματική του ακεραιότητα και η ίδια η ζωή του και διέταξε την κράτηση του μέχρι την έκδοσή του, αναφέροντας ότι αυτός έχει το δικαίωμα να υποβάλει αίτηση Habeas Corpus στο Ανώτατο Δικαστήριο, με την οποία να ζητά την απελευθέρωση του. Η Δικαστής δέχθηκε τις διαβεβαιώσεις του Αιγυπτιακού καθεστώτος ότι ο εκζητούμενος θα τύχει δίκαιης δίκης και σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του και ότι δεν θα υποστεί κακομεταχείριση, εφόσον επιστρέψει στην Αίγυπτο.
Η Δικαστής απέρριψε τις θέσεις του Moustafa Imam ότι διώκεται στην Αίγυπτο για τις πολιτικές του πεποιθήσεις ή τοποθετήσεις και υποστήριξε ότι η δίωξή του στην πατρίδα του, αφορά το ποινικό αδίκημα της αεροπειρατείας που ο ίδιος παραδέχθηκε ότι διέπραξε. Δέχτηκε ότι η σύμβαση για έκδοση φυγοδίκων μεταξύ Κύπρου και Αιγύπτου, πληροί τις απαιτήσεις του νόμου και αναφέρθηκε σε «οξύμωρο που έρχεται σε πλήρη αντιδιαστολή με τη θέση που προωθεί ο εκζητούμενος για συνεχείς βασανισμούς του από τις αιγυπτιακές αρχές και πολιτικά κίνητρα στη δίωξη του. Δηλαδή ενώ κατά τους ισχυρισμούς του ιδίου το κράτος της Αιγύπτου, του παραχώρησε ταξιδιωτικά έγγραφα τα οποία μπορούσε ανά πάσα στιγμή να χρησιμοποιήσει προκειμένου να εισέλθει ή να εξέλθει της Αιγύπτου, ως είναι δικαίωμα του, επέλεξε να διαμείνει στην Αίγυπτο» καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι «δεν ήταν υποκείμενος σε πολιτικές διώξεις στην Αίγυπτο». Παρατήρησε ότι «το αδίκημα της τρομοκρατίας για το οποίο επίσης εκζητείται, δεν θεωρείται πολιτικό αδίκημα».
Σύμφωνα με το Δικαστήριο, ο Moustafa Imam, «ούτε κατά το στάδιο κατά το οποίο έδινε μαρτυρία, παρουσίασε πλήρη πολιτική τοποθέτηση, φιλοσοφία και θέση για την οποία να υπόκειται δίωξη». Γίνεται αναφορά και στην παράνομη κράτηση στην Αίγυπτο 63 γυναικών, που ο Moustafa επικαλέστηκε ως ένα από τους λόγους διάπραξης της αεροπειρατίας (δηλ. για να την καταστήσει γνωστή στον κόσμο), για την οποία, σύμφωνα με το Δικαστήριο, «δεν μπόρεσε να δώσει επαρκείς και συγκεκριμένες απαντήσεις». Προστίθεται ότι «ούτε οι θέσεις, ούτε η στάση του ενώπιον του Δικαστηρίου, είχαν συνέχεια και συνέπεια τέτοιας φύσεως, που να πείθουν το Δικαστήριο ότι όντως η δίωξη του επιχειρείται για πολιτικούς λόγους. Από τα όσα ο ίδιος ανέφερε, προκύπτει ξεκάθαρα ότι οι Αιγυπτιακές Αρχές ασχολούνταν μαζί του, μόνο κατόπιν συλλήψεων λόγω χρήσης πλαστών διαβατηρίων».
«Προειλημμένη πολιτική απόφαση»
Η Κίνηση για Ισότητα, Στήριξη, Αντιρατσισμό, χαρακτήρισε την απόφαση για έκδοσή του στην Αίγυπτο, «μια προειλημμένη πολιτική απόφαση». Σύμφωνα με ανακοίνωση που η οργάνωση εξέδωσε την ίδια μέρα, «η στάση του δικαστηρίου καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, φανερώνει ξεκάθαρα ότι δεν επρόκειτο περί δίκαιης δίκης και υποδηλώνει ότι η Κυπριακή Δημοκρατία και οι θεσμοί της, είναι έτοιμοι να προβούν σε εκπτώσεις όσον αφορά την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για οικονομικές και πολιτικές σκοπιμότητες». Όπως ανέφερε στην «Κ» ο Εκτελεστικός Διευθυντής της ΚΙΣΑ Δώρος Πολυκάρπου, «η Κυπριακή Δημοκρατία αδιαφορεί για την τύχη του Moustafa Imam και για τη ζωή του, γιατί εκείνο που την ενδιαφέρει, πρωτίστως, είναι να προστατεύσει τη σχέση της με την Αίγυπτο και με το καθεστώς Sisi».
«Οξύμωρα» επιχειρήματα
Σύμφωνα με την ΚΙΣΑ, «στην ουσία, το Δικαστήριο κατέληξε στην απόφαση έκδοσης του Moustafa Imam, αφού έκρινε όλες τις μαρτυρίες που συνηγορούσαν υπέρ της έκδοσής του, ως αξιόπιστες. Την ίδια στιγμή, έκρινε αναξιόπιστες εκείνες τις μαρτυρίες που οδηγούν στο αυτονόητο για κάθε αμερόληπτο πρόσωπο, συμπέρασμα: ενόψει της παρούσας κατάσταση παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αίγυπτο, πιθανή έκδοση του εν λόγω ατόμου, θα οδηγήσει με βεβαιότητα σε διώξεις και σε βασανιστήρια και απάνθρωπη μεταχείριση του».
Η ΚΙΣΑ χαρακτηρίζει «οξύμωρα» τα πιο κάτω επιχειρήματα του Δικαστηρίου: *Κρίθηκε αναξιόπιστος αφού είχε στην κατοχή του ταξιδιωτικό έγγραφο από το 2011, με το οποίο μπορούσε να εγκαταλείψει τη χώρα. Με βάση την απόφαση του Δικαστηρίου, το ότι δεν εγκατέλειψε τη χώρα και επέλεξε να παραμείνει και να αντισταθεί, καθιστά αναξιόπιστο τον ισχυρισμό του ότι είχε υποστεί δίωξη ή ότι κινδύνευε να διωχθεί. Με αυτή την λογική, για παράδειγμα, όσοι και όσες αγωνίστηκαν ενάντια στη Χούντα των Αθηνών κατά την επταετία 1967-1974 και βασανίστηκαν ή δολοφονήθηκαν από τη δικτατορία, δεν μπορούν να θεωρηθούν αντιστασιακοί/ές αφού δεν επέλεξαν το δρόμο της αυτοεξορίας.
*To Δικαστήριο αμφισβήτησε επίσης τη γνησιότητα του κινήτρου του να αιτηθεί κατά την άφιξη του στη Λάρνακα την απελευθέρωση των 63 γυναικών που συνελήφθηκαν και κρατούνται παράνομα στις Αιγυπτιακές Αρχές. Το σκεπτικό του Δικαστηρίου στηρίζεται στο ότι κατά την ακροαματική διαδικασία «παραδέχτηκε ότι δεν τις γνώριζε προσωπικά», οπότε δεν μπορεί να γίνει πιστευτό το επιχείρημα του ότι προέβη στην πράξη για την οποία κατηγορείται, έτσι ώστε να ευαισθητοποιήσει την παγκόσμια κοινή γνώμη για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αίγυπτο. Στη βάση του συγκεκριμένου σκεπτικού, προφανώς, το Δικαστήριο θεωρεί ότι οι αγωνιζόμενοι κατά του Απαρτχάιντ της Νοτίου Αφρικής και υπέρ της απελευθέρωσης του Νέλσον Μαντέλα, έπρεπε να τον γνωρίζουν προσωπικά για να είναι πειστικοί ως προς τα κίνητρα τους.
*Το Δικαστήριο επικαλέστηκε αδυναμία της υπεράσπισης να παρουσιάσει ανεξάρτητο εμπειρογνώμονα ο οποίος θα αναφερόταν στην κατάσταση που επικρατεί στην Αίγυπτο, σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το οξύμωρο σε αυτή την περίπτωση, είναι ότι το Δικαστήριο έκανε ό,τι ήταν δυνατό, να αποφύγει την παρουσίαση ενώπιον του, μιας ανεξάρτητης μαρτυρίας. Στις 18 Αυγούστου 2016, δεν αποδέχθηκε τον Δρ. Emile Joffe, ως ανεξάρτητο εμπειρογνώμονα, παρά το πλούσιο ακαδημαϊκό και ερευνητικό του έργο στον τομέα αυτό και παρά το γεγονός ότι ο δόκτωρ Joffe, έχει παρουσιαστεί σε Βρετανικά δικαστήρια σε σωρεία παρόμοιων υποθέσεων, υπό την ιδιότητα του ως εμπειρογνώμονας για θέματα Βορείου Αφρικής και Μέσης Ανατολής.
Επίσης, το ότι το Δικαστήριο δεν επιθυμούσε να ακούσει ανεξάρτητη εμπειρογνωμοσύνη, καταδεικνύεται και από το γεγονός ότι στις 21 Σεπτεμβρίου 2016, απέρριψε αίτημα του δικηγόρου του Moustafa Imam, που αφορούσε την παρουσίαση ενώπιον του Δικαστηρίου, εκπροσώπου της Υπάτης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, ώστε να καταθέσει σχετικά με την εσωτερική κατάσταση στην Αίγυπτο».
«Στον βωμό σκοπιμοτήτων»
Να υπενθυμίσουμε ότι σε ανακοίνωσή της στις 21 Σεπτεμβρίου 2016, μετά που η διαδικασία στο Δικαστήριο αναβλήθηκε, λόγω κωλύματος του δικηγόρου του Moustafa Imam, Ροβέρτου Βραχίμη, η ΚΙΣΑ προειδοποίησεTop of FormBottom of Form
«για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο βωμό σκοπιμοτήτων και για περιορισμό της ελευθεροτυπίας». Αναφέρθηκε στην καταγγελία του κρατούμενου Αιγύπτιου κατά την προσαγωγή του στο Δικαστήριο, ότι υπόκειται σε συστηματική σωματική και ψυχολογική βία εντός των Κεντρικών Φυλακών προκειμένου, όπως ο ίδιος πιστεύει, να συναινέσει στην έκδοση του στην Αίγυπτο». Πρόσθεσε ότι «στις 18 Αυγούστου 2016, το Δικαστήριο αρνήθηκε να αποδεχθεί τη μαρτυρία του καθηγητή του Πανεπιστημίου Κέιμπριτζ, Δρ Emile Joffe, για την εσωτερική τάξη, την ασφάλεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Αίγυπτο. Ενόψει της σημαντικής επιδείνωσης της κατάστασης με τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Αίγυπτο, καλούμε την κυβέρνηση να επαναξιολογήσει τις προθέσεις της για έκδοση του Moustafa Imam στη χώρα. Οι πρόσφατες εξελίξεις στην Αίγυπτο και η νέα προσπάθεια κατάπνιξης όλων όσων εναντιώνονται στο καθεστώς, κατέστησαν αδύνατη την κάθοδο στην Κύπρο, εμπειρογνώμονα από την Αίγυπτο, σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Ο Δ. Πολυκάρπου διευκρίνισε στην «Κ» ότι επρόκειτο για τον Malek Adly, διακεκριμένο δικηγόρο υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που καταγράφει παράνομες πρακτικές αστυνομικών δυνάμεων κατά ειρηνικών διαδηλωτών.
«Ενώ ο Malek Adly», ανέφερε ο Δ. Πολυκάρπου, «συζητούσε μαζί μας διαδικτυακά και ενώ συμφώνησε να έρθει στην Κύπρο για την υπόθεση της αεροπειρατείας, συνελήφθη στις 5 Μαΐου του 2016 από την Αιγυπτιακή Αστυνομία για άλλη υπόθεση υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων και από τότε βρίσκεται στη φυλακή, ενώ συνεχίζεται εκστρατεία ακτιβιστών για να απελευθερωθεί».
Η απόλυση του Μάριου Δημητρίου
Στην ανακοίνωση της 21ης Σεπτεμβρίου 2016, η ΚΙΣΑ «εκφράζει έντονες ανησυχίες για μια άλλη εξέλιξη που φαίνεται να συνδέεται άμεσα με την υπόθεση αυτή» και προσθέτει τα εξής: «Ο δημοσιογράφος Μάριος Δημητρίου, ο οποίος έχει βραβευτεί σε αρκετές περιπτώσεις τα τελευταία χρόνια για το έργο του, απολύθηκε (στις 2 Σεπτεμβρίου 2016) από την εφημερίδα «Σημερινή», μέλος του Συγκροτήματος «ΔΙΑΣ», στην οποία εργαζόταν για περίπου 40 χρόνια, με το πρόσχημα «της μείωσης του κύκλου εργασιών» και για «σκοπούς αναδιοργάνωσης» του Συγκροτήματος.
Στο παρελθόν ασκήθηκαν έντονες πιέσεις στον κ. Δημητρίου από την ιδιοκτησία του «ΔΙΑ» ώστε να αυτολογοκριθεί. Βασική αιτία αυτών των πιέσεων ήταν το γεγονός ότι ασχολείτο επανειλημμένα με θέματα μετανάστευσης, ασύλου, εμπορίας ανθρώπων και πρόβαλλε το έργο της ΚΙΣΑ και άλλων ΜΚΟ. Μάλιστα το 2011, η δημοσιογραφική του στήλη στη «Σημερινή» ανεστάλη για δυο μήνες με αφορμή άρθρο του για θέματα που αφορούσαν την οργάνωση μας. Δεδομένων των προαναφερθέντων και στη βάση σχετικών πληροφοριών, έχουμε οδηγηθεί στο συμπέρασμα ότι ο Μάριος Δημητρίου έχασε τη δουλειά του, επειδή δεν υπέκυψε στις πιέσεις του Συγκροτήματος να προβεί σε αυτολογοκρισία.
Η απόφαση απόλυσης του πιο πάνω δημοσιογράφου, σχετίζεται άμεσα με το ζήτημα του Moustafa Imam και πιο συγκεκριμένα με το άρθρο του στη «Σημερινή» με τίτλο «Ψυχρολουσία για τον εμπειρογνώμονα στην Κύπρο», ημερομηνίας 27 Αυγούστου 2016. Το άρθρο ασχολείτο με την πιο πάνω δικαστική υπόθεση και με την ακατανόητη απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας να απορρίψει τη μαρτυρία του ανεξάρτητου πραγματογνώμονα, Δρ Emile Joffe όσον αφορά την ασφάλεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Αίγυπτο. Η ΚΙΣΑ καταδικάζει κάθε ενέργεια που αποσκοπεί στη λογοκρισία των δημοσιογράφων και καλεί τις αρμόδιες Αρχές να παρέμβουν προκειμένου να προφυλαχθεί και διασφαλιστεί η ελευθερία του Τύπου».
Καταγγελίες Διεθνούς Αμνηστίας
Αναφέρουμε ενδεικτικά ότι σε έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας για το 2015/2016 στην Αίγυπτο, τονίζεται μεταξύ άλλων ότι «η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα αυτή, συνέχισε να χειροτερεύει, καθώς το καθεστώς περιόρισε αυθαίρετα τα δικαιώματα ελευθερίας της έκφρασης, συνεργασίας και ειρηνικής συγκέντρωσης. Το Αιγυπτιακό καθεστώς έθεσε σε ισχύ ένα νέο δρακόντειο, αντιτρομοκρατικό νόμο, ενώ συνέλαβε και φυλάκισε πολλούς επικριτές της κυβέρνησης, ηγέτες της πολιτικής αντιπολίτευσης και ακτιβιστές, κάποιοι από τους οποίους, εξαφανίστηκαν και αγνοούνται μέχρι σήμερα. Εξάλλου, το διεθνές Παρατηρητήριο των Υπερασπιστών Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ανακοίνωσε ότι οι Αιγυπτιακές Αρχές «εντείνουν την προσπάθειά τους να πετύχουν πλήρη έλεγχο της κοινωνίας των πολιτών. Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη πληροφόρηση, στις 17 Σεπτεμβρίου 2016, το Κακουργιοδικείο του Καϊρου διέταξε το πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων των Gamal Eid, Διευθυντή του ANHRI (Arab Network for Human Rights Information), του Hossam Bahgat, ιδρυτή του EIPR (Egyptian Initiative for Personal Rights), του Abdel Hafiz Tayel, ανώτατου στελέχους του CRE (Egyptian Center for the Right to Education), του Moustafa El Hassan, Διευθυντή τουHMLC (Hisham Mubarak Law Center) και Bahey Eldin Hassan, Διευθυντή του CIHRS (Cairo Institute for Human Rights Studies) όπως και τριών μη κυβερνητικών οργανώσεων υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων των CRE, CIHRS και HMLC. Tο Παρατηρητήριο καταδικάζει έντονα αυτή την απόφαση του Κακουργιοδικείου, που ειναι το πιο πρόσφατο στοιχείο της αυξανόμενης νομικής δίωξης εκ μέρους του αιγυπτιακού καθεστώτος από το 2011, με στόχο τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τους υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αίγυπτο. Το Παρατηρητήριο καλεί τις Αιγυπτιακές Αρχές να σταματήσουν άμεσα αυτές τις ενέργειες και να συμμορφωθούν με τα Άρθρα του Συντάγματος που αναγνωρίζουν την ελευθερία της συνεργασίας και την έγκριση των διεθνών συμφωνιών ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
ΛΕΖΑΝΤΕΣ
1 «Cici killer» έγραφε το σύνθημα κατά του Προέδρου της Αιγύπτου, στη φανέλα που ο Moustafa Imam φορούσε στη διάρκεια μιας από τις προσαγωγές του στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας. Κατάγγειλε αργότερα στο Δικαστήριο, ότι οι αστυνομικοί, του την έβγαλαν με τη βία.
2. Ο διεθνώς αναγνωρισμένος για θέματα ασύλου και ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον αραβικό κόσμο, 76χρονος Βρετανός Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Cambridge, Emile George Howard Joffe, στο ξενοδοχείο του στη Λευκωσία, την επομένη του…σκαρταρίσματός του (18 Αυγούστου 2016), από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας, ως πραγματογνώμονας για την εσωτερική κατάσταση της Αιγύπτου.
3 Ο Εκτελεστικός Διευθυντής της ΚΙΣΑ Δώρος Πολυκάρπου (αριστερά), μιλά στον Μάριο Δημητρίου στην δικάσιμο της 23ης Σεπτεμβρίου 2016 όπου ακούστηκαν οι τελικές αγορεύσεις στην υπόθεση, πριν η Δικαστής ανακοινώσει την απόφασή της για έκδοση του κατηγορουμένου στην Αίγυπτο.
