Αναγνωρισμένοι πρόσφυγες από το Ιράν και απάτριδα άτομα Κουρδικής καταγωγής από τη Συρία ξεκίνησαν σήμερα Δευτέρα, 27 Οκτωβρίου 2014, δύο νέες δυναμικές κινητοποιήσεις μπροστά από το Υπουργείο Εσωτερικών.
Οι δέκα (10) αναγνωρισμένοι πρόσφυγες από το Ιράν, οι περισσότεροι από τους οποίους ζουν στην Κύπρο για δεκατέσσερα (14) ολόκληρα χρόνια, ζητούν να αποκτήσουν πρόσβαση σε βασικά δικαιώματα και συγκεκριμένα στο δικαίωμα της ιθαγένειας, δηλαδή της απόκτησης της Κυπριακής υπηκοότητας. Οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες θεωρούν ότι η παραχώρηση της Κυπριακής υπηκοότητας αποτελεί τη μοναδική διέξοδο από το φαύλο κύκλο εκμετάλλευσης, περιθωριοποίησης και αποκλεισμού, στον οποίο βρίσκονται σήμερα [1].
Παράλληλα, τα πενήντα-έξι (56) απάτριδα άτομα Κουρδικής καταγωγής από τη Συρία, τα οποία ανήκουν στην εθνοτική ομάδα των Ajanib [2] και αναμένουν την εξέταση των αιτήσεων τους για άσυλο για πολλά χρόνια, ζητούν να λάβουν το προσφυγικό καθεστώς ή έστω το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας. Ωστόσο, σε περίπτωση που λάβουν το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, τότε ζητούν αυτό να συνοδεύεται από γραπτή δέσμευση για παραχώρηση του δικαιώματος οικογενειακής επανένωσης και του δικαιώματος παραχώρησης ενός ταξιδιωτικού εγγράφου, ανάλογου με αυτού των αναγνωρισμένων προσφύγων, έτσι ώστε να μπορούν να ταξιδεύουν ελεύθερα και απρόσκοπτα σε άλλα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου ζουν μέλη των οικογενειών τους.
Τα δίκαια αιτήματα των αναγνωρισμένων προσφύγων από το Ιράν και των απατρίδων ατόμων Κουρδικής καταγωγής από τη Συρία πηγάζουν από τη θέληση αυτών των κοινωνικά αποκλεισμένων ομάδων του πληθυσμού να μπορούν να ζήσουν ισότιμα με τους υπόλοιπους πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στην Κύπρο ή σε οποιοδήποτε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ. Οι πρόσφυγες από το Ιράν και οι απάτριδες Κούρδοι της Συρίας ζητούν να λάβουν ένα μόνιμο καθεστώς παραμονής, μέσω του οποίου θα μπορούν να εργαστούν και να ζήσουν με αξιοπρέπεια, χωρίς να εξαρτώνται από δημόσια επιδόματα, αλλά και χωρίς να βρίσκονται αντιμέτωπα με οποιεσδήποτε θεσμικές διακρίσεις και άνιση μεταχείριση. Ωστόσο, η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας μέχρι στιγμής αρνείται να δώσει μία ξεκάθαρη απάντηση στις επανειλημμένες εκκλήσεις τους και να παραχωρήσει ένα μόνιμο καθεστώς παραμονής στους πρόσφυγες και τους απάτριδες.
Η ΚΙΣΑ – Κίνηση για Ισότητα, Στήριξη, Αντιρατσισμό καλεί το Υπουργείο Εσωτερικών να αποδείξει στην πράξη ότι η Κύπρος αποτελεί μια πολυπολιτισμική κοινωνία, η οποία είναι ικανή να αγκαλιάσει τους πρόσφυγες και τους απάτριδες ως ένα αναπόσπαστο κομμάτι της, στηρίζοντας έμπρακτα τα δίκαια αιτήματα τους και διασφαλίζοντας την πλήρη και ισότιμη πρόσβαση αυτών των αποκλεισμένων ομάδων σε κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά και πολιτισμικά δικαιώματα, όπως το δικαίωμα της ιθαγένειας και της διεθνούς προστασίας.
Τέλος, η ΚΙΣΑ θεωρεί ότι, με βάση το προσφυγικό δίκαιο αλλά και την πρακτική που ακολουθούν τα υπόλοιπα κράτη μέλη της ΕΕ, τα απάτριδα άτομα Κουρδικής καταγωγής από τη Συρία δικαιούνται να λάβουν το καθεστώς του αναγνωρισμένου πρόσφυγα. Επίσης, η ΚΙΣΑ θεωρεί δικαιολογημένο το αίτημα των ήδη αναγνωρισμένων προσφύγων από το Ιράν για απόκτηση της Κυπριακής υπηκοότητας. Ενόψει των πιο πάνω, η ΚΙΣΑ καλεί την Κυπριακή κυβέρνηση και συγκεκριμένα το καθ’ ύλη αρμόδιο Υπουργείο Εσωτερικών να προχωρήσει άμεσα στην εξέταση και ικανοποίηση των αιτημάτων αυτών των δύο κοινωνικών ομάδων.
Σημειώσεις προς συντάκτες:
[1] Υπενθυμίζεται ότι προς το παρόν, οι αρμόδιες αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας παραχωρούν άδεια προσωρινής παραμονής για τρία (3) χρόνια στους αναγνωρισμένους πρόσφυγες, η οποία μπορεί να ανανεωθεί στη συνέχεια. Στο ενδιάμεσο, εάν οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες αποχωρήσουν από την Κύπρο και παραμείνουν στο εξωτερικό για περισσότερους από τρεις (3) μήνες, τότε ακυρώνεται αυτόματα η άδεια παραμονής τους στο νησί. Εάν πάλι μεταβούν σε κάποια άλλη χώρα, μπορούν να παραμείνουν εκεί μόνο με άδεια παραμονής διάρκειας τριών (3) μηνών, μετά τη λήξη της οποίας είτε θα πρέπει να φύγουν από τη χώρα ή θα πρέπει να υποβάλουν άδεια για αίτηση παραμονής με περιορισμένη πρόσβαση στα δικαιώματα τους, υπό το καθεστώς των μεταναστών και όχι των προσφύγων. Πέρα από όλα αυτά, οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες δεν μπορούν να λάβουν μόνιμη άδεια παραμονής, ενώ το καθεστώς των επί μακρός διαμενόντων, το οποίο προβλέπεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία, είναι σχεδόν αδύνατο να παραχωρηθεί σε πρόσφυγες, καθώς δεν κατέχουν τους επαρκείς οικονομικούς πόρους που προϋποθέτει η κυπριακή νομοθεσία, ειδικά μετά την όξυνση της οικονομικής κρίσης, την αύξηση της ανεργίας, την ανυπαρξία μέτρων κοινωνικής ένταξης και τη μη αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων των ατόμων με καθεστώς διεθνούς προστασίας. Συνεπώς, το μοναδικό καθεστώς παραμονής που μπορεί να τους παρέχει πραγματική ασφάλεια και αξιοπρεπή διαβίωση είναι η απόκτηση της κυπριακής υπηκοότητας, μέσω της οποίας μπορούν να έχουν πλήρη πρόσβαση στα δικαιώματα τους και να αναζητήσουν απρόσκοπτα εργασία στο εξωτερικό.
[2] Το καθεστώς του Bashar al-Assad αρνείτο να παραχωρήσει το δικαίωμα της πολιτογράφησης στην εθνοτική ομάδα Ajanib των απάτριδων Κούρδων από την Συρία. Τα μέλη της συγκεκριμένης κοινωνικής ομάδας στερούνταν έτσι διαχρονικά το δικαίωμα της πολιτογράφησης και κατά συνέπεια, όλα τα σχετικά κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα. Πρόσφατα, το καθεστώς του Bashar al-Assad επέτρεψε την πολιτογράφηση των Ajanib που βρίσκονται στη Συρία. Εντούτοις, τα μέλη της εν λόγω κοινωνικής ομάδας που βρίσκονταν εκτός της χώρας κατά την εν λόγω χρονική περίοδο δεν μπόρεσαν να πολιτογραφηθούν και συνεπώς παραμένουν απάτριδα. Στην Κύπρο, η συγκεκριμένη ομάδα αποτελείται από τα συγκεκριμένα πενήντα-έξι (56) άτομα που έχουν ήδη υποβάλει αιτήσεις για άσυλο (συνολικά 27 περιπτώσεις). Σε όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσα άτομα είναι σε θέση να αποδείξουν ότι ανήκουν στην ομάδα Ajanib των απάτριδων Κούρδων από την Συρία, λαμβάνουν αυτόματα το καθεστώς του πολιτικού πρόσφυγα. Για περισσότερες πληροφορίες, βλ.
- Chatham House, January 2006, “Middle East Programme – MEP BP 06/01. Briefing Paper – The Syrians Kurds: A People Discovered. By Robert Lowe, Chatham House”.
- Human Rights Watch, November 2009, “Syria – Group Denial: Repression of Kurdish Political and Cultural Rights in Syria”.
http://www.hrw.org/sites/default/files/reports/syria1109webwcover_0.pdf
- Tilburg University – Statelessness Programme, May 2013, “The Stateless Syrians: Report of the Middle East and North Africa – Nationality and Statelessness Research Project”.
http://www.refworld.org/pdfid/52a983124.pdf
- Other Suns – Migration, Middle East and the European Union, 8 April 2011, “Syria: Ajanib and Maktoumeen – Bashar al-Assad grants some, not all, stateless Kurds citizenship”.
