Αρ. Φακ.: Α/Π 1280/2008
27 Αυγούστου 2009
Έκθεση Επιτρόπου Διοικήσεως αναφορικά με την ισχύ των τραπεζικών εγγυητικών με σκοπό την ανανέωση της άδειας παραμονής και εργασίας των οικιακών βοηθών
Αντικείμενο παραπόνου και διενεργηθείσα έρευνα
Ο δικηγόρος κ. Δώρος Ζαβαλλής, με επιστολή του ημερ. 2 Ιουλίου 2008, υπέβαλε παράπονο, εκ μέρους της πελάτιδάς του κ. L. D., κατά του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης.
Αντικείμενο του παραπόνου ήταν η άρνηση των λειτουργών του εμπλεκόμενου Τμήματος να παραλάβουν την τραπεζική εγγυητική που προσπάθησε να καταθέσει η παραπονούμενη, για την ανανέωση της άδειας παραμονής και εργασίας της, με το αιτιολογικό ότι αυτή θα έπρεπε να ισχύει για ένα έτος μετά τη λήξη του συμβολαίου της και όχι για έξι μήνες, όπως ήταν η συγκεκριμένη. Η παραπονούμενη διαμαρτυρήθηκε γιατί, βάσει των ενημερωτικών φυλλαδίων που εκδίδει το Τμήμα, η ισχύς της τραπεζικής εγγυητικής θα πρέπει να είναι για έξι μήνες μετά τη λήξη του συμβολαίου και για ένα χρόνο, εάν αφορά σε αρχική έκδοση. Διαμαρτυρήθηκε, επίσης, για την ταλαιπωρία που υπέστη, αφού, εν τέλει αναγκάστηκε ο εργοδότης της να προβεί σε όλες τις αναγκαίες διαδικασίες για υποβολή νέας εγγυητικής, που θα ίσχυε για ένα χρόνο μετά τη λήξη του συμβολαίου απασχόλησης.
Για σκοπούς διερεύνησης του παραπόνου αυτού, ζητήθηκαν γραπτώς τα σχόλια και οι απόψεις της Διευθύντριας του εμπλεκόμενου Τμήματος. Δυστυχώς, όμως, παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες, δεν κατέστη δυνατό να ληφθεί οποιαδήποτε απάντηση. Ως εκ τούτου, Λειτουργός του Γραφείου μου επικοινώνησε τηλεφωνικώς με αρμόδιο λειτουργό του Τμήματος και ζήτησε να πληροφορηθεί, έστω και προφορικά, τους λόγους που πιθανό να οδήγησαν στην άρνηση για παραλαβή της εγγυητικής.
Από την τηλεφωνική επικοινωνία, διαπιστώθηκε ότι, το Μάρτιο και Απρίλιο του 2008, είχαν αποσταλεί από τη Διευθύντρια του Τμήματος σχετικές εγκύκλιοι προς τον Αρχηγό Αστυνομίας, την Προϊστάμενη του Επαρχιακού Γραφείου του εμπλεκόμενου Τμήματος και τον Πρόεδρο των Ιδιωτικών Γραφείων Εξευρέσεως Εργασίας, βάσει των οποίων οι τραπεζικές εγγυητικές θα πρέπει να ισχύουν για ένα χρόνο μετά τη λήξη του συμβολαίου απασχόλησης. Δηλαδή, αν σχετίζεται με εξασφάλιση αρχικής άδειας παραμονής και εργασίας για τέσσερα χρόνια, τότε η εγγυητική θα πρέπει να ισχύει για πέντε χρόνια. Για τη, δε, ανανέωση του ενός έτους, τότε η εγγυητική θα πρέπει να ισχύει για δύο χρόνια. Όπως διευκρινίστηκε, ο λόγος για τον οποίο λήφθηκε αυτή η απόφαση είναι καθαρά πρακτικός. Είχε παρατηρηθεί ότι, ενώ είχε ήδη υποβληθεί η εγγυητική, καθυστερούσε η έκδοση της άδειας παραμονής, πολλές φορές και πέραν των έξι μηνών, με αποτέλεσμα η άδεια να εκδίδεται για λιγότερο των τεσσάρων ετών, όπως αρχικά δικαιούνται οι οικιακές βοηθοί. Ως εκ τούτου, οι εργοδότες αναγκάζονταν να υποβάλουν νέα εγγυητική για να καλύψουν τη χρονική περίοδο που δικαιούνταν. Η νέα αυτή απόφαση δεν έχει ακόμα γνωστοποιηθεί στο κοινό, παρά του ότι έχουν ήδη παρέλθει δεκαπέντε μήνες. Όπως, δε, ανέφερε ο αρμόδιος λειτουργός, το Τμήμα στο παρόν στάδιο, καταβάλλει προσπάθεια ενημέρωσης και αναβάθμισης της ιστοσελίδας του, όπου θα καταγράφονται όλες οι εξελίξεις, συμπεριλαμβανομένης και της επίμαχης.
Νομικό πλαίσιο
Σύμφωνα με τον Κανονισμό 17 των περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Κανονισμών, ο εργοδότης που προτίθεται να εργοδοτήσει οποιοδήποτε πρόσωπο θα πρέπει να παράσχει ασφάλεια, με την οποία θα είναι δυνατό να καλυφθούν τα έξοδα επαναπατρισμού του αλλοδαπού προσώπου, στην περίπτωση που αυτός καταστεί άπορος. Η ασφάλεια αυτή δύναται να είναι είτε υπό μορφή κατάθεσης στο Τμήμα Διαβατηρίων του Υπουργείου Εσωτερικών, είτε υπό μορφή εγγυητικής, είτε εν μέρει το ένα και εν μέρει το άλλο.
Εν πάση περιπτώσει, οι Κανονισμοί δεν καθορίζουν την περίοδο ισχύος της εγγυητικής, παραμόνο τίθεται ως μέγιστη περίοδος ισχύς και παράτασης τα δύο έτη από την ημερομηνία λήξης του συμβολαίου απασχόλησης.
Στη βάση αυτή, το εμπλεκόμενο Τμήμα απέστελνε εγκυκλίους προς τις υπόλοιπες αρμόδιες και εμπλεκόμενες υπηρεσίες και καθόριζε την ισχύ των τραπεζικών αυτών εγγυητικών, σύμφωνα με δική του κρίση. Επιπλέον, εκδίδονταν ενημερωτικά φυλλάδια, τα οποία μπορούσαν να συμβουλεύονται οι ενδιαφερόμενοι εργοδότες, αναφορικά με τη διαδικασία που ακολουθείται για έκδοση ή/και ανανέωση των αδειών παραμονής. Το ενημερωτικό φυλλάδιο που εκδόθηκε το 2008 αναφέρει ότι, για ανανέωση της άδειας παραμονής, η ισχύς της τραπεζικής εγγυητικής που υποβάλλεται θα πρέπει να παρατείνεται για έξι μήνες μετά τη λήξη του προτιθέμενου συμβολαίου.
Παρατηρήσεις – Εισηγήσεις
Στην προκειμένη περίπτωση, οι όποιες παρατηρήσεις ή εισηγήσεις, δεν πρόκειται να επιφέρουν οποιοδήποτε όφελος ή πρακτικό αποτέλεσμα, καθώς η παραπονούμενη είχε ήδη, πριν την υποβολή του παραπόνου, προβεί στις διαδικασίες για υποβολή νέας εγγυητικής, σύμφωνα με τις «προδιαγραφές» του εμπλεκόμενου Τμήματος. Τα όσα, δε, αναφέρθηκαν στην παραπονούμενη από τους λειτουργούς δεν ήταν αυθαίρετα, αλλά, προφανώς, ευσταθούσαν.
Ωστόσο, το κρίσιμο σημείο στο οποίο επιμένουν, τόσο η ίδια όσο και ο δικηγόρος της, είναι η ταλαιπωρία που υπέστη και το γεγονός ότι δυστυχώς η περίπτωσή της δεν αποτελούσε μεμονωμένο περιστατικό, αλλά πρακτική του Τμήματος, η οποία υποβάλλει σημαντικό αριθμό ενδιαφερομένων προσώπων σε αχρείαστη απώλεια χρόνου. Μπορεί, μεν, οι αρμόδιες υπηρεσίες να ενημερώθηκαν μέσω σχετικής εγκυκλίου για τη νέα απόφαση του Τμήματος, όμως, η αλλαγή αυτή δεν τέθηκε ποτέ ενώπιον των ενδιαφερομένων ούτε λήφθηκαν οποιαδήποτε μέτρα προς ενημέρωσή τους, παρόλο που αυτή γνωστοποιήθηκε στις αρχές εδώ και δεκαπέντε μήνες.
Συνεπώς, αφού το κοινό δεν έχει ακόμα ενημερωθεί, οι αρμόδιοι λειτουργοί θα έπρεπε να είναι πιο ελαστικοί και, εν πάση περιπτώσει, πιο βοηθητικοί, με στόχο την εξυπηρέτηση των πολιτών και όχι τη δημιουργία προβλημάτων και πρόκληση αχρείαστης ταλαιπωρίας. Επιπλέον, με την υποβολή της Έκθεσης αυτής, τονίζω την ανάγκη όπως το Τμήμα προχωρήσει άμεσα στην έκδοση σχετικών ενημερωτικών φυλλαδίων, κάτι το οποίο θα πρέπει να αποτελεί πρακτική του Τμήματος σε σχέση με κάθε ζήτημα για το οποίο είναι αρμόδιο. Αντίγραφο αποστέλλεται, επίσης, στο Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών και στον Αρχηγό Αστυνομίας, για ενημέρωση και ανάλογες ενέργειες.
Ηλιάνα Νικολάου
Επίτροπος Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
