Το Υπουργείο Εσωτερικών προχώρησε την περασμένη Κυριακή σε απέλαση μετανάστριας από το Βιετνάμ η οποία ήρθε στην Κύπρο το 2010 για να εργαστεί ως οικιακή εργαζόμενη στην οικία κοινοτάρχη σε χωριό της επαρχίας Πάφου. Όπως κατήγγειλε, η γυναίκα υποχρεωνόταν, μέσα από την κατακράτηση των εγγράφων της, απειλές για απέλαση και ψυχολογική βία, να εργάζεται πέραν από τα καθήκοντα της ως οικιακή εργαζόμενη και ως φροντίστρια ηλικιωμένου ατόμου, ως αδήλωτη εργαζόμενη σε καφενείο και γεωργικές εργασίες και το χειρότερο, σε παροχή σεξουαλικών υπηρεσιών στον εργοδότη.
Ο εργοδότης στις 07.10.2011 προχώρησε με τη βοήθεια της αστυνομίας σε ενέργειες για απέλαση της, εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι η ίδια μη αντέχοντας άλλο τις πιο πάνω συνθήκες εγκατέλειψε το χώρο εργασίας της. Η απέλαση αποτράπηκε ενώ η γυναίκα βρισκόταν καθοδόν προς το αεροδρόμιο μετά από παρέμβαση της ΚΙΣΑ. Έκτοτε, η αναφερόμενη αντί να αφεθεί ελεύθερη κρατείτο στα κρατητήρια μέχρι να εξεταστούν οι καταγγελίες της. Τελικά η μετανάστρια απελάθηκε την περασμένη Κυριακή επειδή ο Γενικός Εισαγγελέας αποφάνθηκε ότι το μαρτυρικό υλικό δεν «ήταν ικανοποιητικό για καταχώρηση ποινικής υπόθεσης» κατά του εργοδότη για «άσεμνη επίθεση» στη βάση του κοινού ποινικού κώδικα.
Η ΚΙΣΑ θεωρεί απαράδεκτο το γεγονός ότι οι διωκτικές αρχές αρνούνται συστηματικά σε τέτοιες περιπτώσεις να αξιοποιήσουν σύγχρονη νομοθεσία για την προστασία των θυμάτων τέτοιων αδικημάτων, όπως τον περί Βίας στην Οικογένεια Νόμο και τον περί της Ίσης Μεταχείρισης στην Απασχόληση και την Εργασία Νόμο οι οποίες είναι πολύ πιο αποτελεσματικές και ευνοϊκές για την προστασία των θυμάτων καθώς και την απόδειξη των αδικημάτων ενώπιον δικαστηρίων. Η ΚΙΣΑ διερωτάται εάν πραγματικά αυτή η συνεχιζόμενη παράλειψη δεν αποτελεί σαφή ένδειξη της έλλειψης πολιτικής βούλησης από πλευράς των αρμόδιων αρχών να προστατεύσουν τις μετανάστριες και να διώξουν αποτελεσματικά τους θύτες. Πέραν των πιο πάνω, η Αστυνομία έχει ενώπιόν της αρκετά δεδομένα τα οποία τεκμηριώνουν ότι η αναφερόμενη έτυχε εκμετάλλευσης στην εργασία και υποχρεωνόταν σε εργασίες που δεν περιλαμβάνονταν στα καθήκοντα της.
Παρ’ όλα τα πιο πάνω, το Υπουργείο Εσωτερικών αντί να επιτρέψει στην αναφερόμενη να συνεχίσει την απασχόλησή της σε νέο εργοδότη προχώρησε στην απέλαση και επομένως στην τιμωρία του θύματος. Η απέλαση της μετανάστριας κάτω απ΄αυτές τις συνθήκες την οδηγεί σε οικονομική καταστροφή αφού από τη μέχρι τώρα εργασία της δεν μπόρεσε ούτε καν να αποπληρώσει τα χρέη έναντι των ιδιωτικών πρακτόρων για την εξασφάλιση άδειας εισόδου και εργασίας στην Κύπρο.
Δυστυχώς, η πιο πάνω υπόθεση δεν είναι μεμονωμένο περιστατικό. Πριν μερικούς μήνες μετανάστρια σε παρόμοιες περιστάσεις παρέμεινε για μήνες στα κρατητήρια και αφέθηκε ελεύθερη μόνο μετά από έκθεση της Επιτρόπου Διοικήσεως, η οποία διαπίστωσε σοβαρές παραβιάσεις των δικαιωμάτων της μετανάστριας και των σχετικών νομοθεσιών με αποτέλεσμα να ζητά άμεση αναθεώρηση της όλης πρακτικής και πολιτικής που διέπει τα θέματα σεξουαλικής παρενόχλησης ή σεξουαλικής βίας εναντίον μεταναστριών εργαζομένων.
Επίσης, πριν ένα περίπου μήνα, ο Γενικός Εισαγγελέας έδωσε οδηγίες για μη καταχώρηση ποινικής υπόθεσης κατά υπαλλήλου ξένης πρεσβείας επικαλούμενος τη διπλωματική ασυλία του ωσάν η διπλωματική ασυλία να προστατεύει εγκληματίες που ενέχονται σε οργανωμένο έγκλημα όπως αυτό της εμπορίας και εκμετάλλευσης προσώπων, χωρίς να ζητήσει την άρση της ασυλίας του εν λόγω διπλωμάτη.
Πέραν των θεμάτων που αφορούν την προστασία των θυμάτων και την απονομή της δικαιοσύνης, η ΚΙΣΑ θεωρεί ότι οι συγκεκριμένες πρακτικές αποτελούν το βασικό παράγοντα για τον οποίο ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός θυμάτων φοβάται να αποταθεί και να καταγγείλει τέτοιου είδους περιστατικά στις αρμόδιες αρχές με αποτέλεσμα να καταλήγουν στην παραμονή στην Κύπρο χωρίς χαρτιά, γεγονός που τις καθιστά ακόμη πιο ευάλωτες στην εκμετάλλευση και την παραβίαση των δικαιωμάτων τους.
Η ΚΙΣΑ ενόψει της σοβαρότητας της υπόθεσης δηλώνει ότι θα προχωρήσει σε νομικά μέτρα κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας ως προς τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων της αναφερόμενης.
Επίσης, καλεί την κυβέρνηση και την πολιτεία να αξιολογήσουν με σοβαρότητα τα συχνά φαινόμενα βίας εναντίον μεταναστριών εργαζομένων και να λάβουν ουσιαστικά μέτρα για ικανοποιητική και αποτελεσματική προστασία τους.
Πρόσθετα, καλεί τον Γενικό Εισαγγελέα να εξετάζει τα περιστατικά αυτά υπό το φως των διατάξεων των σύγχρονων και εξειδικευμένων νομοθεσιών που έχει θεσπίσει η Κύπρος για την προστασία των θυμάτων και τη δίωξη των θυτών.
Τέλος, η ΚΙΣΑ καλεί την κυβέρνηση να προχωρήσει σε αναθεώρηση της πολιτικής απασχόλησης των οικιακών εργαζομένων καταργώντας επιτέλους τις φεουδαρχικές δομές εξάρτησης των οικιακών εργαζομένων από τους εργοδότες τους, με πρώτο και καλύτερο μέτρο την αναγνώριση του δικαιώματος τους για ελεύθερη επιλογή και αλλαγή του εργοδότη τους.
