Στις 9 Νοεμβρίου 1938, ημέρα του πογκρόμ της «Νύχτας των Κρυστάλλων», άνοιξε ο δρόμος για την εξόντωση των Εβραίων της Ευρώπης από τα ναζιστικά και φασιστικά καθεστώτα της Ευρώπης. [1] Έκτοτε, η συγκεκριμένη ημέρα θεωρείται ως η συμβολική έναρξη του Ολοκαυτώματος, της πολιτικής της συστηματικής εξόντωσης εκατομμυρίων ανθρώπων, η οποία μας θυμίζει ότι αυτές οι φρικτές θηριωδίες δεν ξεκίνησαν με τις μαζικές απελάσεις και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, αλλά σχεδιάστηκαν και αναπτύχθηκαν βήμα προς βήμα. Η ναζιστική προπαγάνδα, οι διώξεις και άλλες εκφράσεις μίσους εναντίον των Εβραίων, καθώς επίσης και οι ρατσιστικοί νόμοι που καταργούσαν τα δικαιώματα των Εβραίων, υπήρξαν τα πρώτα βήματα που άνοιξαν το δρόμο στο ναζισμό και το φασισμό για να καταλήξουν στα πογκρόμ και τις σφαγές. [2]
Ενόψει της ανόδου σήμερα νέο-ναζιστικών, φασιστικών και ρατσιστικών ιδεοληψιών και τάσεων σε ολόκληρη την Ευρώπη, η ιστορία μας θυμίζει ότι τείνει να επαναλαμβάνεται όταν δεν μαθαίνουμε από αυτήν, ενώ παράλληλα θα πρέπει να θυμόμαστε ότι το Ολοκαύτωμα διαπράχθηκε με την ‘αυθόρμητη’ υποστήριξη της συντριπτικής πλειοψηφίας της κοινωνίας ή έστω με τη σιωπηλή αποδοχή της.
Στις μέρες μας, η ακροδεξιά και ο νέο-ναζισμός φασισμός αποτελούν την ανερχόμενη δύναμη σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή ήπειρο. Οι εκφράσεις μίσους αποτυπώνονται και προωθούνται σχεδόν παντού, από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης μέχρι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, από πολιτικάντηδες και κυβερνήσεις, ενώ τα εγκλήματα μίσους αποτελούν πλέον καθημερινά φαινόμενα. Ταυτόχρονα, ακροδεξιά και καθαρά νέο-ναζιστικά κόμματα εκλέγονται και εκπροσωπούνται στην τοπική αυτοδιοίκηση και τα εθνικά κοινοβούλια, ενώ η ξενοφοβική προπαγάνδα νομιμοποιείται στις κοινωνίες μας, με πρόσχημα την «προστασία των συνόρων», την «πάταξη της λαθρομετανάστευσης» και την «προστασία των ημεδαπών πολιτών». Το μίσος σε ολόκληρη την Ευρώπη μετατρέπεται πλέον σε μία θανάσιμη, καθημερινή πραγματικότητα. Εμφανίζεται με πολλά πρόσωπα –θεσμικές διακρίσεις, συμπεριλαμβανομένου του επιδοματικού σοβινισμού, εθνικισμός και νεοφασισμός-νεοναζισμός, ξενοφοβία και ρατσισμός, ισλαμοφοβία και αντισημιτισμός, σεξισμός και ομοφοβία – αλλά πάντοτε οδηγεί στις ίδιες δηλητηριώδεις και επικίνδυνες ιδέες και αντιλήψεις σε όλες τις κοινωνίες. Αυτό το μίσος δεν οδηγεί μόνο στη βία, τις διακρίσεις και τον αποκλεισμό, αλλά ταυτόχρονα αποτελεί μία τεράστια απειλή για τη δημοκρατία και την ειρήνη.
Η United for Intercultural Action (η οποία αποτελεί δίκτυο δράσης με περισσότερα από 560 μέλη σε όλες τις χώρες της Ευρώπης ενάντια στον εθνικισμό, το ρατσισμό και το φασισμό, που παράλληλα αποσκοπεί στην παροχή στήριξης και αλληλεγγύης στους μετανάστες και τους πρόσφυγες που ζουν σήμερα στην Ευρώπη) καθιέρωσε την 9η Νοεμβρίου ως τη «Διεθνή Ημέρα Ενάντια στο Φασισμό και τον Αντισημιτισμό». [3] Η ΚΙΣΑ – Κίνηση για Ισότητα, Στήριξη, Αντιρατσισμό, ως μέλος της United for Intercultural Action, σημειώνει τη σημαντική αυτή Ημέρα και βεβαιώνει ότι θα συνεχίσει και θα εντείνει τη δράση της για την καταπολέμηση των διακρίσεων, της ξενοφοβίας, του ρατσισμού και του φασισμού, για την προάσπιση της διαφορετικότητας και της πολυπολιτισμικότητας, της προστασίας και της προώθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των ανθρώπων.
Τέλος, η ΚΙΣΑ έχει ήδη θέσει στις βασικές της προτεραιότητες τις ακόλουθες δύο πρωτοβουλίες:
1. Τη λειτουργία μηχανισμού καταγραφής και αναφοράς περιστατικών ρατσισμού, ρατσιστικής βίας και διακρίσεων, στο πλαίσιο του έργου «RADIAlert – Racism and Discrimination Alert», το οποίο χρηματοδοτείται από το Open Society Foundations [4] και
2. Την προώθηση. επεξεργασία και ανάληψη κοινών στρατηγικών δράσης για την αντιμετώπιση του εθνικισμού, της ξενοφοβίας, του ρατσισμού και του φασισμού, σε συνεργασία με όλους τους δημοκρατικούς, προοδευτικούς και ριζοσπαστικούς φορείς της κοινωνίας των πολιτών στην Κύπρο.
Σημειώσεις προς συντάκτες:
[1] Στις 9 Νοεμβρίου 1938, το ναζιστικό καθεστώς της Γερμανίας ξεκίνησε το πογκρόμ ενάντια στους Εβραίους. Ειδικές δυνάμεις του Γερμανικού στρατού και παραστρατιωτικές ομάδες του εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος κατέστρεψαν ολοσχερώς περισσότερα από 8000 σπίτια και καταστήματα, έκαψαν θρησκευτικές συναγωγές και λεηλάτησαν πολιτιστικά κέντρα, ενώ παράλληλα φυλάκισαν και σκότωσαν άτομα εβραϊκής καταγωγής σε ολόκληρη τη χώρα. Τα κομμάτια γυαλιών από τα σπασμένα παράθυρα των κτιρίων κάλυψαν τους δρόμους πολλών γερμανικών πόλεων, δίνοντας έτσι στα γεγονότα την ονομασία «Νύχτα των Κρυστάλλων» (“Kristallnacht”), η οποία σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει «Νύχτα των Θρυμματισμένων Γυαλιών».
Το πογκρόμ της «Νύχτας των Κρυστάλλων» θεωρείται συμβολικά ως η αφετηρία της συστηματικής εξόντωσης των Εβραίων, η οποία αν και ξεκίνησε με τις διακρίσεις και τον αποκλεισμό των Εβραίων της Γερμανίας ήδη από το 1933, κατέληξε στη γενοκτονία 6 εκατομμυρίων Εβραίων και 5,5 εκατομμυρίων «εχθρών του Γερμανικού κράτους»: μελών μειονοτικών θρησκευτικών και εθνοτικών ομάδων, κυρίως των Ρόμα και των Σίντι, ατόμων με αναπηρίες και προβλήματα υγείας, ομοφυλόφιλων και λεσβιών, πολιτικών «αντιπάλων» και κυρίως σοσιαλιστών, κομμουνιστών και αναρχικών, καθώς επίσης και μεταναστών και προσφύγων, όπως για παράδειγμα οι διωκόμενοι δημοκράτες του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου.
[2] Όπως για παράδειγμα οι «Νόμοι της Νυρεμβέργης» (“Nürnberger Gesetze”), οι οποίοι μεταξύ άλλων αφαιρούσαν από τους Εβραίους της Γερμανίας την ιδιότητα του πολίτη και τα δικαιώματα τους.
[3] United for Intercultural Action – International Day Against Fascism and Antisemitism. Βλ. http://www.unitedagainstracism.org/ και http://dayagainstfascism.eu/
[4] Open Society Foundations – The Open Society Fund to Counter Xenophobia: Nurturing the Roots of Tolerance in Western Europe. Βλ. http://www.opensocietyfoundations.org/ και http://www.opensocietyfoundations.org/grants/fund-counter-xenophobia
