Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με τρεις νέες αποφάσεις του σήμερα στις υποθέσεις *K.F. v. CYPRUS (Application no. 41858/10), *H.S. AND OTHERS v. CYPRUS (Application no. 41753/10 και 13 άλλες υποθέσεις) και στην * A.H. AND J.K. v. CYPRUS (Application No 41903/10 41911/10) καταδίκασε εκ νέου την Κυπριακή Δημοκρατία για παραβιάσεις του άρθρου 5, παράγραφος 1 (δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία) και 5, παράγραφος 4 (πρόσβαση σε αποτελεσματικό ένδικο μέσο κατά της κράτησης) της ΕΣΔΑ.
Οι αιτήσεις αφορούν αριθμό Κούρδων της Συρίας οι οποίοι το 2010 είχαν συλληφθεί και τεθεί υπό κράτηση για σκοπούς απέλασης ως «απαγορευμένοι μετανάστες» παρά το γεγονός ότι κάποιοι από αυτούς εξακολουθούσαν να είναι αιτητές ασύλου. Τον Ιούνιο του 2010, το ΕΔΑΔ εξέδωσε για πρώτη φορά σε σχέση με την Κύπρο, ασφαλιστικά μέτρα αναστολής της απέλασής τους σύμφωνα με τον Κανονισμό 39 του Κανονισμού Διαδικασίας του Δικαστηρίου.
Το ΕΔΑΔ αποφάνθηκε ότι ούτε η προσφυγή σύμφωνα με το άρθρο 146 του Συντάγματος, ούτε και οι αιτήσεις Habeas Corpus σύμφωνα με το άρθρο 155 του Συντάγματος (σε πρώτο και δεύτερο βαθμό) συνιστούν αποτελεσματικό ένδικο μέσο κατά αποφάσεων κρατήσεως αιτητών ασύλου και μεταναστών για σκοπούς απέλασης, αφού καμία από τις δύο διαδικασίες δεν πληροί τα κριτήρια της ταχύτατης εξέτασης της νομιμότητας της κράτησης. Περαιτέρω, το ΕΔΑΔ έκρινε ότι η κράτηση των Αιτητών για κάποια περίοδο μέχρι την έκδοση διαταγμάτων κράτησης και απέλασης ήταν παράνομη αφού στερείτο οποιασδήποτε νομικής βάσης.
Το ΕΔΑΔ επιβεβαίωσε προηγούμενη νομολογία του στην Υπόθεση M.A. v Cyprus (Application No. 14872/10) αναφορικά με την αναποτελεσματικότητα των ενδίκων μέσω στο σύστημα της Κύπρου σε σχέση με την κράτηση μεταναστών και αιτητών ασύλου για σκοπούς απέλασης.
Η ΚΙΣΑ τονίζει ότι μέχρι σήμερα η Κύπρος δεν έχει συμμορφωθεί με τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ αφού τίποτα δεν έχει αλλάξει στο δικαστικό σύστημα σε σχέση με την εξέταση της νομιμότητας της κράτησης αιτητών ασύλου και προσφύγων ώστε αυτή να αποφασίζεται με ταχύτητα, ενώ η προσφυγή εναντίον αποφάσεων που απορρίπτουν αιτήματα για άσυλο ή απελάσεων αιτητών ασύλου δεν έχει αυτόματο ανασταλτικό αποτέλεσμα, με αποτέλεσμα σ’ εκείνη την περίπτωση να παραβιάζονται και τα άρθρα 3 και 13 της ΕΣΔΑ.
Η ΚΙΣΑ χαιρετίζει τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ και καλεί την Κυβέρνηση όπως συμμορφωθεί άμεσα με τις υποχρεώσεις της που απορρέουν από τα άρθρα 3, 5 και 13 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αλλά και όπως αυτές απορρέουν από το ευρωπαϊκό δίκαιο, αναθεωρώντας άμεσα το όλο σύστημα δικαστικής προστασίας αιτητών ασύλου και μεταναστών στην Κύπρο ώστε να παρέχεται αποτελεσματικό ένδικο μέσο.
Η ΚΙΣΑ θεωρεί ότι απαιτείται πλέον η δημιουργία ειδικών δικαστηρίων ασύλου και μετανάστευσης, όπως υπάρχουν στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε, τα οποία σε σύντομο χρόνο να εξετάζουν τη νομιμότητα της κράτησης για σκοπούς απέλασης, η άσκηση της προσφυγής ενώπιον τους να έχει αυτόματο ανασταλτικό αποτέλεσμα και τα οποία να έχουν δικαιοδοσία να εξετάζουν την ουσία των υποθέσεων.
Τις υποθέσεις στο ΕΔΑΔ χειρίστηκε η Δικηγόρος και μέλος του ΔΣ της ΚΙΣΑ Νικολέττα Χαραλαμπίδου, στο πλαίσιο της δραστηριότητας της ΚΙΣΑ για στρατηγική αξιοποίηση δικαστηριακών υποθέσεων για αλλαγές στους τομείς της μετανάστευσης και του ασύλου (strategic litigation).
