Αντιπροσωπεία της ΚΙΣΑ, επισκέφθηκε τον Καταυλισμό Έκτακτης Ανάγκης «Πουρνάρα» στην Κοκκινοτριμιθιά, με σκοπό να συναντήσει τους νεοαφιχθέντες πρόσφυγες και να τους παρέχει ενημέρωση σχετικά με τα δικαιώματα τους. Η ΚΙΣΑ, εκφράζει την ικανοποίηση της για το γεγονός ότι όλοι οι πρόσφυγες είναι καλά στην υγεία τους, για τη θετική αντιμετώπιση, που όπως οι ίδιοι ισχυρίζονται, έτυχαν από την αστυνομία, καθώς και για την άμεση και απρόσκοπτη πρόσβαση των προσφύγων σε ανεξάρτητη συνδρομή και πληροφόρηση από ΜΚΟ σύμφωνα με τις Οδηγίες 2013/32/ΕΕ[i] και 2013/33/ΕΕ[ii]. Την ίδια στιγμή όμως, εγείρονται ανησυχίες αναφορικά με το τρόπο λειτουργίας του «Πουρνάρα», καθώς και για την πρακτική ποινικοποίησης ενός αριθμού προσφύγων από κάθε ομάδα που καταφεύγει στην Κύπρο.
Στο «Πουρνάρα», τη δεδομένη στιγμή βρίσκονται πρόσφυγες που έφτασαν πρόσφατα με βάρκα στη Χερσόνησο του Ακάμα και πρόσφυγες που παρουσιάστηκαν στον αστυνομικό σταθμό Ομορφίτας για να αιτηθούν άσυλο, αφού πρώτα πέρασαν στο ελεγχόμενο από την ΚΔ έδαφος από την περιοχή του Σοπάζ. Κατά την επίσκεψη μας στο Κέντρο, πέραν των πιο πάνω που αναφέρουμε, επίσης διαπιστώθηκε ότι όλοι οι πρόσφυγες υπόκεινται σε στέρηση της ελευθερίας τους καθώς και ότι στον καταυλισμό έχουν μεταφερθεί και άτομα, όπως για παράδειγμα όσοι και όσες εισήλθαν στις ελεγχόμενες από τη ΚΔ περιοχές μέσω Σοπάζ, που δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως «διασωθέντες», .
Αρχικά, τονίζουμε ότι πρέπει να ξεκαθαριστεί ο χαρακτήρας του «Πουρνάρα» καθώς και το νομικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία του. Εάν όντως ο καταυλισμός λειτούργει ως χώρος κάλυψης των άμεσων αναγκών αρχικής υποδοχής νεοαφεχθέντνων προσφύγων αντί ως κέντρο διάσωσης, πρέπει να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη πρόσβαση των αιτητών ασύλου στα δικαιώματα τους, συμπεριλαμβανομένης και της ελεύθερης διακίνησης. Αξίζει να επισημανθεί ότι, σύμφωνα, με τη νομοθεσία, οι αιτητές ασύλου είτε παραπέμπονται στο Κέντρο Υποδοχής Αιτητών Ασύλου στην Κοφίνου, είτε, τους παραχωρούνται άμεσα οι απαραίτητες για τη διαβίωση τους υλικές συνθήκες υποδοχής από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίες.
Περαιτέρω, η ΚΙΣΑ καταδικάζει με τον πιο έντονο τρόπο το γεγονός ότι η κυβέρνηση συνεχίζει να ποινικοποιεί πρόσφυγες. Πιο συγκεκριμένα, δυο άτομα από την ομάδα που έφτασε στον Ακάμα, έχουν κατηγορηθεί γραπτώς από την αστυνομία για παράνομη είσοδο στη χώρα , ενώ τρίτο άτομο βρίσκεται υπό κράτηση προς διερεύνηση σοβαρότατων αδικημάτων που σχετίζονται με διακίνηση ανθρώπων. Η ποινικοποίηση προσφύγων με τη δικαιολογία ότι στο παρελθόν απομακρύνθηκαν από την Κύπρο ως παράτυποι μετανάστες, εκτός του ότι παραβιάζει το προσφυγικό δίκαιο, έρχεται σε αντίθεση με την πρόσφατη απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Αμμοχώστου, σύμφωνα με την οποία, αθωώθηκε Ιρανός πρόσφυγας[iii], ο οποίος αντιμετώπιζε παρόμοιες κατηγορίες.
Έτι χειρότερα, το τρίτο άτομο κατηγορείται από την αστυνομία επειδή κατεύθυνε τη βάρκα στην οποία επέβαιναν οι πρόσφυγες προς τη στεριά, αφότου οι πραγματικοί διακινητές τους εγκατέλειψαν στη θάλασσα. Μάλιστα, στη βάρκα επέβαινε η σύζυγος και τα τέσσερα ανήλικα παιδιά του που πλέον βρίσκεται στο «Πουρνάρα». Η ΚΙΣΑ, έχοντας υπόψη και άλλα παρόμοια περιστατικά[iv], θεωρεί ότι οι Αρχές ακολουθούν μία απαράδεκτη πρακτική που αποσκοπεί στον εκφοβισμό των προσφύγων, οι οποίοι σε κρίσιμες στιγμές αναλαμβάνουν ρόλο διάσωσης των υπολοίπων.
Υπό το φώς τον πιο πάνω, η ΚΙΣΑ ζητά:
- Τον τερματισμό της ποινικοποίησης προσφύγων και την αναστολή των διώξεων των προαναφερόμενων ατόμων.
- Την άμεση και πλήρη πρόσβαση των αιτητών ασύλου στα δικαιώματα τους, συμπεριλαμβανομένου και του δικαιώματος στην ελεύθερη διακίνηση.
[i] Δείτε την Οδηγία: http://goo.gl/4S0D1j
[ii] Δείτε την Οδηγία: http://goo.gl/MJkDSu
[iii] Δείτε την απόφαση του Δικαστηρίου: https://goo.gl/p2Vmm7
[iv] Δείτε για παράδειγμα: https://goo.gl/oBWSav
