Η Επιτροπή για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων (CERD)[1] αναγνωρίζει μεν ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει κάνει θετικά βήματα, τόσο σε νομοθετικό όσο και επίπεδο πολιτικής, την ίδια στιγμή όμως, παρατηρεί ότι ζητήματα όπως η καταπολέμηση της ρητορικής και των εγκλημάτων μίσους, οι συνθήκες διαβίωσης των αιτούντων άσυλο, η μεταχείριση των οικιακών εργαζομένων, η ανάγκη συνεργασίας με τις ΜΚΟ, η προστασία των ακτιβιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλα παραμένουν ιδιαίτερα προβληματικά.
Η Επιτροπή προχώρησε πρόσφατα στη δημοσιοποίηση των συμπερασματικών παρατηρήσεων[2] της σχετικά με την εφαρμογή της Σύμβασης από την Κύπρο μετά από αξιολόγηση που διενήργησε το διήμερο 3-4 Μαΐου για την εφαρμογή της Σύμβασης για την Εξάλειψη όλων των Μορφών Φυλετικών Διακρίσεων από την Κυπριακή Δημοκρατία (ΚΔ) στη βάση των δεδομένων που η Επιτροπή είχε ενώπιον της[3].
Όσον αφορά τη ρητορική και τα εγκλήματα μίσους, η CERD διατυπώνει τις έντονες ανησυχίες της σχετικά με τα ρατσιστικά κίνητρα σωματικών και λεκτικών επιθέσεων από ακροδεξιούς και νεοναζιστικούς κύκλους εναντίον μεταναστών, προσφύγων, Τουρκοκυπρίων αλλά και ακτιβιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Την ίδια στιγμή, η Επιτροπή στηλιτεύει την ΚΔ για αναπαραγωγή ρατσιστικών στερεοτύπων και ρητορικής μίσους από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης καθώς και για την μη αποτελεσματική αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων. Στη βάση αυτών των διαπιστώσεων, η Επιτροπή συνιστά στην ΚΔ να λάβει άμεσα μέτρα για την προστασία και την ασφάλεια των επηρεαζόμενων ομάδων του πληθυσμού μέσω της υιοθέτησης μιας ολοκληρωμένης νομοθεσίας σχετικά με την πάταξη της ρητορική μίσους και την εφαρμογή των νομοθετικών διατάξεων για τη δίωξη των δραστών εγκλημάτων μίσους.
Σχετικά με τους αιτούντες άσυλο, η CERD εκφράζει έντονες ανησυχίες για τα πολλαπλά προβλήματα που αντιμετωπίζουν στην Κύπρο και προχωρά σε συστάσεις προς την ΚΔ, προκειμένου οι αιτούντες άσυλο να εξέλθουν από τη δυσμενή κατάσταση στην οποία βρίσκονται σήμερα. Πιο συγκεκριμένα, η Επιτροπή προτείνει:
- Να διασφαλιστούν ίσες ευκαιρίες απασχόλησης για τους αιτούντες άσυλο, επιτρέποντας τους την απασχόληση σε ένα ευρύτερο φάσμα τομέων, πέραν αυτών της γεωργό –κτηνοτροφίας και αλιείας.
- Τη λήψη μέτρων ώστε να διασφαλιστεί η ίση και χωρίς διακρίσεις πρόσβαση των αιτούντων άσυλο στις κρατικές παροχές, αφού όπως η Επιτροπή διαπιστώνει, σήμερα τα μέλη της συγκεκριμένης ομάδας δικαιούνται λιγότερο από το ήμισυ του ποσού που δικαιούνται οι πολίτες της ΚΔ (λήπτες Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος).
- Την επέκταση των εγκαταστάσεων υποδοχής και τη λήψη μέτρων ώστε να διασφαλιστεί ότι όλοι οι αιτούντες άσυλο έχουν πρόσβαση σε σημαντικές υπηρεσίες, όπως ιατρική περίθαλψη, στέγαση και μεταφορά από και προς το απομακρυσμένο κέντρο υποδοχής της Κοφίνου.
Επίσης, στις παρατηρήσεις της Επιτροπής αναφέρεται ότι οι οικιακές εργαζόμενες εξακολουθούν να είναι ευάλωτες στην εκμετάλλευση και την κακομεταχείριση. Για βελτίωση της κατάσταση στο συγκεκριμένο τομέα, προτείνεται μεταξύ άλλων η άρση των περιορισμών όσον αφορά τον αριθμό των εργοδοτών που μπορούν να αλλάξουν, η πρόσβαση των μεταναστριών οικιακών εργαζομένων στην απόκτηση καθεστώτος μακρόχρονης διαμονής, και η συμπερίληψη τους στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την ένταξη των μεταναστών/τριών. Επίσης, η Επιτροπή καλεί την ΚΔ να προχωρήσει στην κύρωση της Σύμβασης της ΔΟΕ σχετικά με την Αξιοπρεπή Εργασία των Οικιακών Εργαζομένων, ως μέτρο για την εξάλειψή των διακρίσεων εναντίον της συγκεκριμένης ομάδας του πληθυσμού.
Αναφορικά με το θεσμό της/του Επιτρόπου Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η Επιτροπή καλεί την ΚΔ να λάβει μέτρα προς την υλοποίηση των συστάσεων της Υποεπιτροπής Αξιολόγησης (SCA) της Παγκόσμιας Συντονιστικής Επιτροπής Εθνικών Θεσμών Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, έτσι ώστε, η Κύπρος να αναβαθμιστεί στην κατηγορία Α από την κατηγορία Β που βρίσκεται σήμερα. Η αναβάθμιση στην κατηγορία Α προϋποθέτει την πλήρη ανεξαρτησία του θεσμού, προκειμένου να έχει τη δυνατότητα να εκπληρώσει αυτόνομα την αποστολή του.
Τέλος, η επιτροπή καλεί την ΚΔ να προχωρήσει στην κύρωση επιπλέον διεθνών συμβάσεων αναφορικά με την εξάλειψη των ρατσιστικών διακρίσεων όπως τη Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων Όλων των Μεταναστών/τριών Εργαζομένων και των Μελών των Οικογενειών τους και τις συμβάσεις αναφορικά με το καθεστώς των ανιθαγενών ατόμων.
Στη βάση των πιο πάνω, η ΚΙΣΑ καλεί την ΚΔ να προχωρήσει στην άμεση έναρξη διαλόγου με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, συμπεριλαμβανομένων και των ΜΚΟ, ώστε να αντιμετωπιστούν επαρκώς τα προβλήματα που αναφέρονται στις συμπερασματικές παρατηρήσεις της CERD και για να διασφαλιστεί η ικανοποιητική και άμεση υλοποίηση των συστάσεων της Επιτροπής.
[1] Η CERD είναι σώμα ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων που παρακολουθεί την εφαρμογή της Σύμβασης για την Εξάλειψη όλων των Μορφών Φυλετικών Διακρίσεων από τα κράτη μέλη που έχουν κυρώσει τη σύμβαση. Όλα τα συμβαλλόμενα κράτη υποχρεούνται να υποβάλλουν τακτικές εκθέσεις στην επιτροπή σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής της εν λόγω σύμβασης.
[2] Δείτε τις συμπερασματικές παρατηρήσεις της CERD: https://goo.gl/x22Scy
[3] Η ΚΙΣΑ υπέβαλε στην Επιτροπή εναλλακτική έκθεση την οποία μπορείτε να δείτε εδώ: https://goo.gl/OyiVPM
