ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΥΠΟΥ – ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ
Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Προσφύγων, η ΚΙΣΑ – Κίνηση για Ισότητα, Στήριξη, Αντιρατσισμό επισημαίνει για ακόμα μια φορά τις σοβαρές προκλήσεις και κενά του συστήματος ασύλου στην Κύπρο.
Η Κυπριακή Δημοκρατία, 56 τόσα χρόνια μετά την κύρωση της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 και 15 χρόνια μετά την εναρμόνιση της με το Ευρωπαϊκό κεκτημένο για τους πρόσφυγες δεν επέδειξε την απαιτούμενη βούληση και όραμα για την ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού και δίκαιου συστήματος ασύλου.
Η επίκληση της ανοδικής αύξησης του αριθμού αιτήσεων ασύλου κατά τα δύο τελευταία χρόνια δεν μπορεί να παραγράψει το γεγονός ότι τα ίδια και χειρότερα προβλήματα υπήρχαν και τα προηγούμενα χρόνια όπου οι αριθμοί των νέων αιτήσεων ασύλου ήταν πολύ μικροί και σε πτωτική πορεία. Δυστυχώς, η πολιτεία επέδειξε αδιαφορία και αμέλεια στην ανάπτυξη και υιοθέτηση πολιτικών, δομών και διαδικασιών καθόλη την προηγούμενη περίοδο, όπου οι πιέσεις ήταν πολύ μικρότερες, έτσι ώστε να ήταν σήμερα σε πολύ καλύτερη θέση να ανταποκριθεί αποτελεσματικά και δίκαια. Επίσης, η κυπριακές αρχές τίποτα ουσιαστικό δεν έχουν πράξει όλα αυτά τα χρόνια για να αντιμετωπιστούν και να ξεπεραστούν τα συστημικά κενά και στρεβλώσεις στον τομέα της μετανάστευσης ώστε να περιοριστούν τα άτομα που καταλήγουν, λόγω της άδικης απώλειας του καθεστώτος παραμονής και εργασίας τους, στις διαδικασίες ασύλου.
Από το 2007, η ΚΙΣΑ είχε καλέσει τις αρμόδιες αρχές να προχωρήσουν στην κατάργηση της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων και τη δημιουργία Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας ώστε να περιοριστεί ο χρόνος εξέτασης των αιτήσεων αλλά και να γίνει ποιο δίκαιη η διαδικασία αφού η τελική απόφαση θα λαμβανόταν από δικαστήριο, όπως και ήταν η υποχρέωση της Κύπρου. Αντί αυτού, δημιουργήθηκε το Διοικητικό Δικαστήριο μετά από καταδίκες της Κύπρου σε υποθέσεις ασύλου που καταχωρήσαμε ενώπιον του ΕΔΑΔ για να εγκαταλειφθεί εκ νέου και να δημιουργηθεί τελικά Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας, το οποίο η ΚΙΣΑ είχε ζητήσει από το 2007. Σημειώνεται ότι η Κύπρος συνεχίζει μέχρι σήμερα να διατηρεί για σκοπιμότητες και για σκοπούς εξυπηρέτησης συμφερόντων την Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, με αποτέλεσμα να είναι η μοναδική χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τρία επίπεδα εξέτασης αιτήσεων ασύλου τα οποία συνολικά εκτείνονται μεταξύ 3και 5 χρόνων.
Εδώ και χρόνια η ΚΙΣΑ ζητά να δημιουργηθεί φορέας συντονισμού των μέτρων υποδοχής, της εκπόνησης σχεδίου δράσης για την ανάπτυξη των απαιτούμενων υποδομών ώστε να μπορεί η χώρα να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της για φιλοξενία των αιτητών ασύλου σε συνθήκες που διασφαλίζουν την αξιοπρεπή διαβίωση και παραμονή τους στη χώρα. Αντί αυτού, η Κύπρος εδώ και χρόνια έχει υιοθετήσει και εφαρμόζει ένα πλαίσιο υποδοχής (καμία στεγαστική πολιτική, παροχή κουπονιών το ύψος των οποίων δεν φτάνει για να καλύψει τις ανάγκες των αιτητών για διατροφή, και τέλος μια περιοριστική πολιτική απασχόλησης σε τομείς που δεν υπάρχουν ικανοποιητικές θέσεις εργασίας), ένα πλαίσιο το οποίο στην ουσία αποσκοπεί στο να αποτρέψει τους πρόσφυγες να έρχονται στην Κύπρο για να ζητήσουν προστασία.
Οι περισσότεροι/εςι αιτητές/τριες ασύλου υποβάλλουν τις αιτήσεις τους και εμφανίζονται στις συνεντεύξεις για τις αιτήσεις τους , αλλά και πρέπει να εμφανίζονται ενώπιον δικαστηρίου χωρίς εξειδικευμένη νομική στήριξη και ως εκ τούτου να μην είναι σε θέση να εκφράσουν ορθά και τεκμηριωμένα το αίτημα τους με αποτέλεσμα να μην αναγνωρίζονται ως πρόσφυγες και η κυπρική κυβέρνηση να μην μπορεί να εκπληρώσει τις συμβατές της υποχρεώσεις για διασφάλιση δίκαιων διαδικασιών ασύλου.
Δίκαιο σύστημα ασύλου προϋποθέτει κατά την άποψη μας μια πολιτική και όραμα που να αντιμετωπίζει τους πρόσφυγες ως πηγή προσφοράς στην κοινωνία και όχι ως εξαρτώμενους των κοινωνικών παροχών. Δυστυχώς, η απουσία ολοκληρωμένης και αποτελεσματικής ένταξης των προσφύγων από τη μια και η επιδείνωση των φαινομένων διακριτικής μεταχείρισης και ρατσιστικής συμπεριφοράς στην κοινωνία μας έχουν ως αποτέλεσα να κρατούν τους πρόσφυγές καθηλωμένους και χωρίς ουσιαστικές ευκαιρίες αξιοποίησης του δυναμικού τους και ενεργής συμμετοχής στη κοινωνία.
Με την ευκαιρία της σημερινής Παγκόσμιας Ημέρας Προσφύγων, που ορίστηκε για να γιορτάζεται η συμπαράσταση και αλληλεγγύη με τους πρόσφυγες, η ΚΙΣΑ καλεί την Κυπριακή Δημοκρατία να προχωρήσει άμεσα στα ακόλουθα:
- Ανάπτυξη μιας πολιτικής ασύλου που να διασφαλίζει την αποτελεσματική και δίκαιη εξέταση των αιτήσεων ασύλου, να διασφαλίζει την ισότιμη μεταχείριση και άσκηση των δικαιωμάτων των προσφύγων και να αξιοποιεί την παρουσία τους στην Κύπρο προς όφελος της κοινωνίας.
- Ανάπτυξη και υιοθέτηση πολιτικής και σχεδίου δράσης για την ένταξη των προσφύγων και για την καταπολέμηση της ξενοφοβίας και του ρατσισμού, στο πλαίσιο των οποίων θα προωθείται και ενθαρρύνεται η ενεργή συμμετοχή τους και αξιοποίηση των προσόντων και δεξιοτήτων τους, αντί της μέχρι σήμερα περιθωριοποίησής τους.
Διοικητικό Συμβούλιο ΚΙΣΑ
