Για περισσότερο από 7 μήνες τώρα, θύματα εμπορίας προσώπων αφέθηκαν από τις αρμόδιες Αρχές της Κύπρου χωρίς οποιουσδήποτε πόρους διαβίωσης, με αποτέλεσμα να ζουν σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας και εξαθλίωσης. Αρκετά θύματα κάτω από αυτές τις συνθήκες εξαρτώνται αποκλειστικά από φιλανθρωπίες για την εξασφάλιση διαμονής και διατροφής και σε ακραίες περιπτώσεις από επαιτεία.
Οι πρακτικές αυτές της κυβέρνησης παραβιάζουν τόσο την νομοθεσία της Κύπρου όσο και το ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο για την καταπολέμηση της εμπορίας προσώπων[i] το οποίο προβλέπει την υποχρέωση των κυπριακών Αρχών εξασφάλισης της ευημερίας των θυμάτων, αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης και προστασίας καθώς και την πρόσβασή τους σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, επιδόματα κοινωνικής ευημερίας, κοινωνική και ψυχολογική στήριξη, δικαίωμα σε αποζημίωση και βελτίωση των επαγγελματικών τους προσόντων έτσι ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος επαναθυματοποίησης τους κ.λπ.
Τον Ιούλιο του 2014 το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων αποφάσισε να αντικαταστήσει όλα τα προϋπάρχοντα δημόσια επιδόματα με το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (ΕΕΕ)[ii] χωρίς να προβλέψει αποτελεσματικές μεταβατικές διατάξεις οι οποίες να διασφαλίζουν την πρόσβαση των θυμάτων εμπορίας στα δικαιώματά τους μέχρι την έναρξη καταβολής του ΕΕΕ, παρά τις εισηγήσεις που είχαμε υποβάλει τόσο προς το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων όσο και προς τη Βουλή των Αντιπροσώπων κατά την ψήφιση της νομοθεσίας για το ΕΕΕ. Ειδικά, θύματα εμπορίας προσώπων, τα οποία αιτήθηκαν επίδομα μέσω του ΕΕΕ από τον περασμένο Ιούλιο και μετά, δεν έχουν πάρει μέχρι σήμερα καμιά βοήθεια παρά το γεγονός ότι λόγω των σοβαρών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα θύματα στην πρόσβασή τους στην αγορά εργασίας δεν έχουν ουσιαστικά άλλους πόρους διαβίωσης.
Επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 5.-(1)(α)(v) της νομοθεσίας για το ΕΕΕ, οι υποθέσεις των θυμάτων εμπορίας προσώπων δεν θα εξετάζονται από την ειδικά διαμορφωμένη Υπηρεσία Κοινωνικής Στήριξης που εγκαθιδρύθηκε ειδικά για την εξέταση όλων των αιτήσεων για το ΕΕΕ, αλλά από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, γεγονός το οποίο ενόψει των σοβαρών προβλημάτων των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας ενδεχομένως να οδηγήσουν σε δυσμενή μεταχείριση των ομάδων αυτών.
Έχοντας υπόψη ότι ως αποτέλεσμα αυτών που υπέστησαν τα θύματα εμπορίας προσώπων είναι εξαιρετικά ευάλωτα άτομα τα οποία θα μπορούσαν να ξανατύχουν εκμετάλλευσης από τα κυκλώματα εμπορίας, η ΚΙΣΑ καταδικάζει δημοσίως τις αρμόδιες Αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας που άφησαν τα θύματα σε αυτές τις άθλιες και απάνθρωπες συνθήκες.
Η ΚΙΣΑ καλεί:
- Τον Υπουργό Εσωτερικών, ως συντονιστή των πολιτικών και πρακτικών των κρατικών υπηρεσιών για την καταπολέμηση της εμπορίας, να παρέμβει άμεσα ώστε να διασφαλιστούν τα δικαιώματα των θυμάτων
- Τις αρμόδιες Αρχές να προχωρήσουν άμεσα στην εξέταση των αιτήσεων των θυμάτων για παροχή ΕΕΕ
- Την Κυβέρνηση να συμμορφωθεί με τις ευθύνες της προς τα θύματα εμπορίας προσώπων στην Κύπρο, βάση του εθνικού, ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου και να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε να διασφαλιστεί η άμεση και αποτελεσματική πρόσβαση των θυμάτων στα κοινωνικά τους δικαιώματα.
Διοικητικό Συμβούλιο ΚΙΣΑ
[i] Ο περί της Πρόληψης και της Καταπολέμησης της Εμπορίας και Εκμετάλλευσης Προσώπων και της Προστασίας των Θυμάτων Νόμος του 2014 (N. 60(I)/2014 – , http://www.cylaw.org/nomoi/arith/2014_1_60.pdf.
Η Οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Απριλίου 2011 (2011/36/ΕΕ), http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2011:101:0001:0011:EL:PDF
H Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πάταξη της Εμπορίας Ανθρώπων, http://www.coe.int/t/dghl/monitoring/trafficking/Docs/Convntn/CETS197_en.asp#TopOfPage κ.α.
[ii] Ο περί Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και Γενικότερα περί Κοινωνικών Παροχών Νόμος του 2014 (109(Ι)/2014), http://www.cylaw.org/nomoi/enop/non-ind/2014_1_109/full.html
