Μετανάστης θύμα εργασιακής εκμετάλλευσης (Κ.Μ), βρίσκεται για δεύτερη φορά στο Κέντρο Κράτησης Άτυπων Μεταναστών της Μεννόγειας, κινδυνεύοντας να απελαθεί ανά πάσα στιγμή από τη χώρα γιατί «ο εργοδότης» και εκμεταλλευτής του σε συμπαιγνία με τον «ατζέντη του» φρόντισαν να μην ανανεώσουν την άδεια παραμονής του ώστε να μπορούν να συνεχίσουν να τον εκμεταλλεύονται. Την αλυσίδα της εκμετάλλευσης έρχεται να την «συμπληρώσει» η αναλγησία του αρμόδιου τμήματος με την κράτηση και απέλαση του θύματος. Δυστυχώς, η υπόθεση του Κ.Μ δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό, αφού το παρόν σύστημα ευνοεί την υπερεκμετάλλευση των μεταναστριών/στών και την μετέπειτα τιμωρία τους, αφήνοντας στην ουσία τους εργοδότες στο απυρόβλητο.
Ο Κ.Μ εισήλθε στην Κύπρο νόμιμα τον Φεβρουάριο 2015 με άδεια εργασίας για τρείς μήνες. Ο εργοδότης του, τροχοδρόμησε με την αρωγή των αρχών την απέλαση του στη βάση υποψιών ότι έπασχε από σοβαρή ασθένεια. Τότε, χωρίς οποιαδήποτε προηγούμενη έρευνα επί του θέματος, εκδόθηκαν εναντίον του διατάγματα κράτησης και απέλασης και τέθηκε υπό κράτηση. Τα εν λόγω διατάγματα στη συνέχεια ακυρώθηκαν αφού διαπιστώθηκε ότι δεν έπασχε από οποιαδήποτε ασθένεια και του δόθηκε δικαίωμα εξεύρεσης νέου εργοδότη, εντός ενός μηνός. Ο Κ.Μ βρήκε νέο εργοδότη που δραστηριοποιείται στο τομέα της γεωργό – κτηνοτροφίας μέσω «ιδιωτικού γραφείου εξεύρεσης εργασίας» αφού τα δημόσια γραφεία απασχόλησης αρνούνται να εξυπηρετήσουν μετανάστες/μετανάστριες άνεργους με προσωρινή άδεια διαμονής.
Ο νέος εργοδότης σε συμπαιγνία με τον «ατζέντη» ξεγέλασε τον αναφερόμενο λέγοντας του ότι προέβηκαν στην υποβολή των εγγράφων του για διευθέτηση των αδειών εργασίας και διαμονής του ώστε να συνεχίσει να εργάζεται υπό καθεστώς εκμετάλλευσης και χωρίς να έχει τη δυνατότητα να καταγγείλει την καταχρηστική συμπεριφορά του εργοδότη πριν από την έκδοση των σχετικών αδειών διαμονής και εργασίας.
Μετά από οκτώ μήνες εργασίας, ο Κ.Μ συνελήφθη ως άτυπος μετανάστης, αλλά, αντί να αντιμετωπιστεί ως θύμα εργασιακής εκμετάλλευσης και να του αναγνωριστεί η ευάλωτη θέση στην οποία βρισκόταν, διώχθηκε ποινικά και μεταφέρθηκε στις κεντρικές φυλακές για παράνομη απασχόληση και παραμονή. Παρά το ότι η ποινική δίωξη εναντίον του αναστάληκε μετά από εντολές του Γενικού Εισαγγελέα, το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης (ΤΑΠΜ), προχώρησε στην έκδοση διαταγμάτων κράτησης και απέλασης βάσει των οποίων συνελήφθηκε εκ νέου, και στη βάση αυτών, βρίσκεται μέχρι και σήμερα υπό κράτηση στο Κέντρο Κράτησης Άτυπων Μεταναστών της Μεννόγειας. Σημειώνεται ότι, το δικαστήριο καταδίκασε τον εργοδότη του Κ.Μ, όταν διαφάνηκε κατά τη δικαστική διαδικασία, ότι σκοπίμως δεν προχώρησε στη διευθέτηση της νόμιμης παραμονής του εργοδοτούµενού του, προκειμένου αυτός να είναι πιο ευάλωτος σε εκμετάλλευση.
Επίσης, ο Κ.Μ ενημέρωσε τo TΑΠΜ ότι καταχώρησε αίτηση στο Δικαστήριο Εργατικών Διαφορών εναντίον του πρώην εργοδότη του, αναφορικά με τα οφειλόμενα σε αυτόν δεδουλευμένα, λόγω εξαιρετικών καταχρηστικών όρων και συνθηκών εργασίας. Παρόλα αυτά, το ΤΑΠΜ δεν προχώρησε στην αναστολή των διαταγμάτων κράτησης και απέλασης παρά το ότι η παρουσία του Κ.Μ στη Δημοκρατία είναι απαραίτητη κατά την εκδίκαση της πιο πάνω υπόθεσης.
Αξίζει να αναφερθεί ότι η πολιτική αυτή του ΤΑΠΜ, πέραν του ότι παραβιάζει την Οδηγία 2008/115/ΕΚ για τις επιστροφές, παραβιάζει ξεκάθαρα επίσης την κοινοτική Οδηγία 2009/52/ΕΚ, που αφορά την επιβολή ελάχιστων προτύπων για την ποινικοποίηση των εργοδοτών που απασχολούν παρανόμως παραμένοντες υπηκόους τρίτων χωρών. Η συγκεκριμένη οδηγία επιβάλλει την ποινικοποίηση της συμπεριφοράς του εργοδότη, ο οποίος απασχολεί παράνομα υπήκοο τρίτης χώρας και όχι του υπηκόου τρίτης χώρας. Περαιτέρω, τα κράτη μέλη έχουν υποχρέωση καθιέρωσης μηχανισμών σύμφωνα με τους οποίους οι υπήκοοι τρίτων χωρών, θα μπορούν να διεκδικούν τα δεδουλευμένα τους καθώς επίσης και αποζημιώσεις για την εκμετάλλευσή τους.
Υπό το φώς των πιο πάνω, ζητούμε:
- Την αναστολή των διαταγμάτων κράτησης και απέλαση του Κ.Μ και την άμεση απελευθέρωση του με δικαίωμα να βρει νέο εργοδότη.
- Να δίνεται στις/τους μετανάστριες/στες πιο ευέλικτη προθεσμία για εξεύρεση εργοδότη, δεδομένου ότι θα μπορούν να τεκμηριώσουν ότι βρίσκονται υπό αναζήτηση εργασίας. Σήμερα, προκειμένου να ανανεωθεί η άδεια παραμονής των μεταναστών στην χώρα, τους παραχωρείται προθεσμία μόνο ενός μηνός ώστε να εξεύρουν νέο εργοδότη μέσω ιδιωτικών γραφείων εξευρέσεως εργασίας.
- Οι δημόσιες υπηρεσίες απασχόλησης να τερματίσουν την άρνηση εξυπηρέτησης αυτής της κατηγορίας εργαζομένων. Είναι απαράδεκτο να έχουν στην κατοχή τους τα ονόματα των υποψήφιων εργοδοτών και να αρνούνται να τα δώσουν σε ενδιαφερόμενους μετανάστριες/μετανάστες με αποτέλεσμα να τους αναγκάζουν να καταφεύγουν σε ιδιωτικά γραφεία εξευρέσεως εργασίας και άλλους «μεσάζοντες» καταβάλλοντας ποσά από €300 μέχρι και €2000.
- Όταν οι άδειες εργασίας και παραμονής των μεταναστριών/στών δεν ανανεώνονται εξ υπαιτιότητας του εργοδότη, τότε οι κυρώσεις να αφορούν μόνον αυτόν και όχι τους μετανάστες, όπως άλλωστε προβλέπει η κοινοτική Οδηγία 2009/52/ΕΚ. Μέχρι σήμερα, όπως και στην περίπτωση του Κ.Μ, πολλοί εργοδότες, συνειδητά, δεν προχωρούν στην εγγραφή των εργαζομένων τους, έτσι ώστε να είναι πιο ευάλωτοι στην εκμετάλλευση. Σε τέτοιες περιπτώσεις, συχνά, αυτός που καταγγέλλει τους μετανάστες στις αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους είναι ο ίδιος ό εργοδότης τους, ο οποίος προβαίνει σε αυτή την πράξη, προκειμένου να συλληφθούν και να απελαθούν από τη χώρα, και ως εκ τούτου να μην τους καταβάλει τα δεδουλευμένα τους.
