Η ΚΙΣΑ – Κίνηση για Ισότητα, Στήριξη, Αντιρατσισμό καταγγέλλει δημόσια την προσπάθεια συγκάλυψης ακόμη ενός σοβαρότατου περιστατικού παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το οποίο αφορά την παράνομη πρακτική της ρατσιστικής στοχοποίησης και την αυθαίρετη χρήση αστυνομικής βίας εναντίον αναγνωρισμένου πρόσφυγα από μέλος της ΜΜΑΔ της Κυπριακής Αστυνομίας [1]. Παράλληλα, η ΚΙΣΑ καλεί τον Γενικό Εισαγγελέα της Κυπριακής Δημοκρατίας να διερευνήσει άμεσα όλα ανεξαιρέτως τα κρίσιμα ερωτήματα που φαίνεται να προκύπτουν μέσα από το πόρισμα των ποινικών ανακριτών και της Ανεξάρτητης Αρχής Διερεύνησης Ισχυρισμών και Παραπόνων κατά της Αστυνομίας (ΑΑΔΙΠΑ), το οποίο παρά το γεγονός ότι ακόμη δεν έχει κοινοποιηθεί στο θύμα των πιο πάνω ενεργειών, παρουσιάζεται σε δημοσίευμα συγκεκριμένης εφημερίδας.
Ειδικότερα, σύμφωνα με προχθεσινό δημοσίευμα της εφημερίδας «Ο Φιλελεύθερος» [2], «ο ύποπτος αστυνομικός ορθά και μέσα στην άσκηση των καθηκόντων του προέβη στην εξακρίβωση των στοιχείων του παραπονούμενου. Ο παραπονούμενος αδικαιολόγητα θεώρησε τον έλεγχο του ως ρατσιστική συμπεριφορά και αδικαιολόγητα αντέδρασε στο αίτημα του αστυνομικού για εξακρίβωση των στοιχείων του. Ο ύποπτος αστυνομικός δικαιολογημένα συνέλαβε τον παραπονούμενο για το αυτόφωρο αδίκημα της ανησυχίας. Η πτώση του παραπονούμενου που είχε και ως αποτέλεσμα τον τραυματισμό του ιδίου ως επίσης και του υπόπτου, οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στη συμπεριφορά του παραπονούμενου. Από τη μελέτη του επίμαχου βίντεο δεν διαπιστώνεται οποιαδήποτε βάναυση συμπεριφορά του υπόπτου αστυνομικού εναντίον του παραπονούμενου, αλλά προβάλλει τον χρόνο κατά τον οποίο ο παραπονούμενος πέφτει στο έδαφος όταν ο ύποπτος αστυνομικός επιχειρούσε να του φορέσει χειροπέδες».
Επιπλέον, το δημοσίευμα προβάλλει τον ισχυρισμό ότι «ο αλλοδαπός που τράβηξε το βίντεο αναζητήθηκε, αλλά διαπιστώθηκε ότι έφυγε από την Κύπρο». Παράλληλα, το δημοσίευμα αναφέρει ότι «το επίμαχο βίντεο δεν αντικατοπτρίζει την πραγματική εικόνα του όλου επεισοδίου, καθότι εστιάζεται σε μια μεμονωμένη σκηνή αυτού και συγκεκριμένα στον χρόνο τραυματισμού του παραπονούμενου και […] η δημοσιοποίηση αυτού μέσω internet έχει εκθέσει αδικαιολόγητα και κακόβουλα την Αστυνομική Δύναμη και σε προέκταση την Κυπριακή Δημοκρατία». Στη βάση των πιο πάνω, το πόρισμα φαίνεται να συμπεραίνει ότι «όλες οι ενέργειες του ύποπτου αστυνομικού κατά το χρόνο σύλληψης του παραπονούμενου έγιναν μέσα στα προκαθορισμένα πλαίσια εκτέλεσης των καθηκόντων του» και να εισηγείται «να μην ασκηθεί οποιαδήποτε ποινική ή πειθαρχική δίωξη εναντίον του».
Σε περίπτωση που τα πιο πάνω αποτελούν τα πορίσματα της έκθεσης των ποινικών ανακριτών και της ΑΑΔΙΠΑ, η ΚΙΣΑ αμφισβητεί την εγκυρότητα του περιεχομένου του πορίσματος και εκφράζει ακόμη και την αμφιβολία της για την ανεξαρτησία της ΑΑΔΙΠΑ, μεταξύ άλλων, για τους ακόλουθους λόγους:
- Το πόρισμα των ποινικών ανακριτών και της ΑΑΔΙΠΑ, συμπεριλαμβανομένων μάλιστα των διαπιστώσεων του εποπτεύοντος μέλους της ποινικής ανάκρισης, διέρρευσε στον τύπο προτού μάλιστα ενημερωθεί επίσημα ο παραπονούμενος και η δικηγόρος του.
- Η ΑΑΔΙΠΑ θεωρεί ότι η ΜΜΑΔ έχει την αρμοδιότητα να «προβαίνει σε συνήθεις ελέγχους των στοιχείων αλλοδαπών», αλλά χωρίς να διερευνά καθόλου απ΄ότι φαίνεται την καταγγελία του παραπονούμενου για εφαρμογή της αδικαιολόγητης, παράτυπης και παράνομης αστυνομικής πρακτικής της εθνοτικής και φυλετικής στοχοποίησης (ethnic and racial profiling) [3].
- Η ΑΑΔΙΠΑ θεωρεί ότι έχει αρμοδιότητα να κρίνει κατά πόσο ένας παραπονούμενος πολίτης «αδικαιολόγητα θεώρησε τον έλεγχο του ως ρατσιστική συμπεριφορά και αδικαιολόγητα αντέδρασε στο αίτημα του αστυνομικού για εξακρίβωση των στοιχείων του».
- Δεν κατέστη δυνατή η εύρεση του μάρτυρα κατηγορίας που τράβηξε το βίντεο, καθώς «διαπιστώθηκε ότι έφυγε από την Κύπρο», ενώ ο ίδιος συνεχίζει να βρίσκεται στην Κύπρο και όπως μας δήλωσε είναι διατεθειμένος να δώσει κατάθεση, κάτι το οποίο δεν του έχει ζητηθεί μέχρι σήμερα.
- Η ΑΑΔΙΠΑ θεωρεί ότι η λεκτική και ειρηνική διαμαρτυρία ενός πολίτη για τη μεταχείριση του από την Αστυνομία συνιστά «αυτόφωρο αδίκημα της πρόκλησης ανησυχίας» και μάλιστα σε βαθμό που να δικαιολογείται η σύλληψη του με τόση βία που προκάλεσε βαριά σωματική βλάβη στον διαμαρτυρόμενο πολίτη.
- Η ΑΑΔΙΠΑ δεν φαίνεται να ζήτησε γνωμάτευση ειδικού εμπειρογνώμονα, ο οποίος να τεκμηριώνει επιστημονικά κατά πόσο ο σοβαρός τραυματισμός του παραπονούμενου είναι πιθανότερο να ήταν αποτέλεσμα της «πτώσης του που είχε και ως αποτέλεσμα τον τραυματισμό του ιδίου, ως επίσης και του υπόπτου», όπως υποστήριξε ο αστυνομικός, παρά αποτέλεσμα της βίαιης μεταχείρισης του αναγνωρισμένου πρόσφυγα, όπως υποστήριξε ο ίδιος ο παραπονούμενος.
Αποκορύφωμα της μεροληψίας της ΑΑΔΙΠΑ αποτελεί το γεγονός ότι όχι μόνο έρχεται να αξιολογήσει, αλλά ουσιαστικά να κατακρίνει «τη δημοσιοποίηση αυτού του βίντεο μέσω internet», θεωρώντας μάλιστα ότι είναι η συγκεκριμένη ενέργεια που «έχει εκθέσει αδικαιολόγητα και κακόβουλα την Αστυνομική Δύναμη και σε προέκταση την Κυπριακή Δημοκρατία» και όχι η ενέργεια του συγκεκριμένου αστυνομικού. Μάλιστα, η ΑΑΔΙΠΑ φαίνεται να προβαίνει στο εντελώς αυθαίρετο συμπέρασμα ότι η «έκθεση της Αστυνομικής Δύναμης και της Κυπριακής Δημοκρατίας» έγινε «κακόβουλα», άρα συνειδητά και με κακή πρόθεση.
Με βάση τα πιο πάνω, η ΚΙΣΑ καλεί τον Γενικό Εισαγγελέα της Κυπριακής Δημοκρατίας, εφόσον ευσταθούν τα όσα αναφέρονται στο δημοσίευμα, είτε να παραπέμψει πίσω το πόρισμα των ποινικών ανακριτών και της ΑΑΔΙΠΑ για επανεξέταση από ανεξάρτητους ποινικούς ανακριτές, είτε να απορρίψει το πόρισμα και να προχωρήσει στη δίωξη του ύποπτου αστυνομικού. Τέλος, η ΚΙΣΑ θα προβεί σε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες, περιλαμβανομένης της εξάντλησης όλων των ένδικων μέσων, έτσι ώστε να αποτρέψει την αποσιώπηση και τη συγκάλυψη του σοβαρότατου αυτού περιστατικού και να διασφαλίσει την απονομή δικαιοσύνης ενάντια στην εφαρμογή της παράτυπης πρακτικής της εθνοτικής και φυλετικής στοχοποίησης και την αυθαίρετη άσκηση αστυνομικής βίας, στη βάση του κινήτρου της προκατάληψης (bias motivation) από το κατηγορούμενο μέλος της ΜΜΑΔ.
Σημειώσεις προς συντάκτες:
[1] ΚΙΣΑ – Κίνηση για Ισότητα, Στήριξη, Αντιρατσισμό. Δελτίο Τύπου – Τετάρτη, 27 Νοεμβρίου 2013. «Ξυλοδαρμός και ρατσιστική βία εναντίον αναγνωρισμένου πρόσφυγα από μέλος της ΜΜΑΔ, μέρα – μεσημέρι, στο κέντρο της Λευκωσίας»
[2] Ο Φιλελεύθερος – Σάββατο, 12 Απριλίου 2014. Του Μιχάλη Χατζηβασίλη – «“Δεν κακοποιήθηκε ο Sylvain” λένε οι ανακριτές: Αθωωτικό το πόρισμα και η έκθεση της ανεξάρτητης αρχής»
[3] Υπηρεσία Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (Fundamental Rights Agency – FRA) της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2010). «Προς μία αποτελεσματικότερη αστυνόμευση – Κατανόηση και αποτροπή των διακρίσεων λόγω εθνοτικού χαρακτηρισμού: Οδηγός»
